RECENSIE De polyfone muziek van Ludford en Palestrina

Twee cd’s met polyfone muziek: Nicholas Ludford door het koor van Westminster Abbey, Palestrina door Yale Schola Cantorum. Beide opnamen verschenen op het label Hyperion.

Text Example

advertentie



Het orgel speelt een zeer bescheiden rol op de cd van het koor van Westminster Abbey die is gewijd aan muziek van Nicholas Ludford (c. 1490-1577).  Alleen in het eerste muziekstuk op de cd, het Ninefold Kyrie, is het orgel te horen. Dat gebeurt in vijf alternatimstukjes van hooguit 39 seconden, gespeeld door James O’Donnell.

Ludford is een polyfone componist, die leefde in de tijd dat de Tudor-dynastie in Engeland aan de macht was. Zoals gebruikelijk is zijn muziek gelardeerd met gregoriaanse fragmenten. Hij bleef ondanks de woelingen rond de Reformatie in oude katholieke stijl componeren.

Het onberispelijk zingende koor van Westminster Abbey (mannen en jongens) zingt deze a capella-muziek niet in zijn thuiskerk, maar zeven kilometer verderop in de goed klinkende parochiekerk All Hallows, Royal Oak, in Londen. De orgelstukjes zijn opgenomen in de kapel van St. Mary Undercroft in Westminster, die deel uitmaakt van de parlementsgebouwen langs de Theems. De buren van Westminster Abbey, zeg maar. In de kapel staat een tweeklaviers orgel met twaalf stemmen van William Drake uit 1999, dat er heel erg oud uitziet en ook zo klinkt. Het instrument is dan ook geknipt voor deze muziek.

Palestrina

Giovanni Pierluigi da Palestrina (1525-1594) of kortweg Palestrina, werd 35 jaar na Ludford geboren. Ook een polyfone componist, maar in een ander land met een ander temperament, omdat de zon daar hoger aan de hemel staat. Zet je de cd van Ludford op na die van Palestrina, dan klinkt Ludford opeens oud.

De cd met Palestrina’s Missa Confitebor tibi Domine is vergelijkbaar met die van Ludford, maar de verrassingen zijn groter. Net als bij de Ludford-cd, zijn de onbegeleide koorwerken en de instrumentale delen niet op dezelfde locatie opgenomen. Yale Schola Cantorum zingt onder leiding van David Hill in Christ Church in de plaats New Haven (Connecticut, Verenigde Staten). Het orgel staat maar liefst 6.500 kilometer daar vandaan in de basiliek San Martino Bologna in Noord-Italië en wordt bespeeld door onze Friese landgenoot Liuwe Tamminga.

Ook op deze cd staan vijf instrumentale stukken, maar ze zijn langer, variërend van twee tot zeven minuten. Naast Tamminga voegt daarbij zich vier keer Bruce Dickey op de cornet (het blaasinstrument, niet het orgelregister) in het stemmenweefsel. Prachtig!

Dirigent David Hill kennen we als Director of Music en dus ook als organist van Winchester Cathedral en Westminster Cathedral (rooms-katholiek). Tegenwoordig werkt hij in de Verenigde Staten als hoogleraar koordirectie aan Yale University. Yale Schola Cantorum bestaat uit volwassen zangers. Niets ten kwade van de jongenssopranen van Westminster Abbey, maar die volwassenheid geeft voor mij net wat extra diepgang en bezonkenheid in de uitvoering.

Hoge kwaliteit

De polyfone componeerkunst waarin Ludford en Palestrina uitblonken bestaat al eeuwen niet meer. Hoe komt het toch dat deze objectieve koormuziek bij het beluisteren zoveel innerlijke rust schenkt, zelfs bij iemand die niet zoveel met oude muziek heeft? Of is het gewoon de hoge kwaliteit van de uitvoering, de grondige scholing van de uitvoerders en de altijd goede opnames van Hyperion?

 


Ludford – Missa Videte miraculum & Ave Maria, ancilla Trinitatis

 

The Choir of Westminster Abbey
James O’Donnell conductor / organ versets, recorded in the Chapel of St. Mary Undercroft, Westminster

Ninefold Kyrie; Alleluia. Ora pro nobis; Hac clara die turma; Ave Maria, ancilla Trinitatis; Missa Videte miraculum

Hyperion Records – CDA68192, TT 62’40, booklet 12 p. (EN), vanaf  £ 7,99 | hyperion-records.co.uk

 


Palestrina – Missa Confitebor tibi Domine

Yale Schola Cantorum – David Hill
Bruce Dickey, cornett – Liuwe Tamminga, organ Basilica of San Martino, Bologna

Hyperion Records – CDA68210, TT 70’24, booklet 12 p. (EN), vanaf £ 8,99 | klassiek.nlhyperion-records.co.uk