Geerten van de Wetering | organist Kloosterkerk Den Haag
Er is in deze rubriek de afgelopen maanden al heel veel moois langsgekomen van wat YouTube ons op orgelmuziekgebied te bieden heeft. In zekere zin is het gras al aardig voor mijn voeten weggemaaid, maar wie weet kan ik er nog een paar mooie video’s aan toevoegen.
Ik ben overigens geen fervent YouTube-luisteraar/kijker. Uiteraard zoek ik met enige regelmaat naar opnames van specifieke stukken, maar de meest aantrekkelijke video’s op YouTube zijn wat mij betreft die waar niet alleen de uitvoering en/of opname van hoge kwaliteit is, maar ook aan het beeldwerk veel zorg besteed is. En daar houdt het niet per se van over op YouTube. Naast mooie beeld-/geluidsregistraties kijk ik af en toe ook graag naar historische opnames; prachtig dat die nu zo makkelijk toegankelijk zijn geworden. Om daar mee te beginnen:
Meck toch hoe sterck
Eigenlijk had ik willen beginnen met een prachtige, oude video-opname van mijn oud-docent Jos van der Kooy vanuit Zaltbommel, waar hij improviseert in zijn typerende stijl. Hayo Boerema was mij echter nét voor. Ik kwam nog een oude opname van Jos van der Kooy tegen, waarop hij Merck toch hoe sterck van Cor Kee speelt. Ook dit Nederlandse repertoire is bij Jos van der Kooy in goede handen! (Overigens heb ik vanuit mijn studententijd nog een warme herinnering aan deze mooie melodie: hij werd gebruikt voor het zogeheten ‘vaandellied’ van onze studentenvereniging…)
Piet Post
Via Jos van der Kooy loopt er een lijn naar Piet Kee en Anthon van der Horst. Een andere leerling van Van der Horst en representant van de ‘Hollandse school’ (bestaat die?) is Piet Post. Van hem bestaat een mooi oude opname vanuit Leeuwarden, kort na de restauratie van de Grote of Jacobijnerkerk (waar Jos van der Kooy hem aanvankelijk in 1980 zou opvolgen). De opname staat niet op YouTube, maar is een uitzending van de omroep van mijn geboorteprovincie Friesland. Vanaf 7:40 start een korte improvisatie door Piet Post over Wie schön leuchtet der Morgenstern. Overigens is ook het interview daarna met de markante plaatselijke huisarts, Bearda Bakker, kostelijk om te zien en te horen …
> Bekijk de video op de website van Omrop Fryslân
Eigentijds inspirerend improviseren
Ik luister graag naar improvisaties, en dan niet alleen oude opnames (maar om er nog twee te noemen: oude opnames van Messiaen of Cochereau spreken ook zeer tot de verbeelding!). Er zijn talloze inspirerende improvisaties te beluisteren op YouTube van binnen- en buitenlandse collega’s, waar ik geen keuze uit kan maken voor deze column …
Iemand die improvisatie combineert met nieuwe (elektronische) technieken en een heel eigentijdse manier van musiceren op/met het orgel is Franz Danksagmüller. Zijn werkwijze spreekt mij zeer aan, hij is wat mij betreft een van de toonaangevende personen wat betreft hedendaags en vernieuwend gebruik van het orgel. In dit filmpje vertelt hij een en ander over zijn werkzaamheden, de (soms spectaculaire) beelden geven een mooie indruk:
Meesterlijke Pastorale
In De Orgelvriend las ik onlangs een column van Lourens Stuifbergen waarin hij een aantal pastorales voor orgel bespreekt. Onder andere de Pastorale van Roger-Ducasse komt daarin voorbij. Ik kende het stuk niet, maar aangetrokken door de beschrijving van het stuk zocht ik het eens op op YouTube, waarbij ik stuitte op een opname van Nathan Laube. Het werk begint als een typische pastorale, met een mild, herderlijk sfeertje. Totdat het op gegeven moment helemaal los gaat. Meesterlijk vertolkt en gespeeld door Laube:
Verbluffende Saint-Saëns
Een ander leuk tijdverdrijf op YouTube is het niet al te gebaande repertoire te beluisteren. Bijvoorbeeld transcripties die je niet vaak in een orgelconcert hoort. Zo kwam ik in dit Saint-Saëns-jaar een orgeluitvoering van de Danse macabre tegen door Olivier Latry. Op de registratieskeuzes valt misschien best wat aan te merken, maar het technische gemak waarmee Latry zo’n stuk speelt … verbluffend!
> Bekijk deze video in de YouTube-kolom op de voorpagina of ga naar YouTube
Stardust in de Sleutelstad
Tot slot nog iets uit Leiden, de stad waar ik in mijn studententijd ben gaan wonen en niet meer uit vertrokken ben. Opnieuw een oude opname, ditmaal uit de Pieterskerk. Het vermaarde Loeki Stardust Blokfluitkwartet met de Amerikaanse organiste Diane Bish aan het orgel, nog voor de grote restauratie/reconstructie van 1998. Zij spelen (bewerkingen van) oude muziek, afgewisseld met korte toelichtingen, (een vroegtijdig afgebroken) interview en, op z’n Amerikaans, een heuse bijbellezing door Madam Bish. Dit alles aangevuld met mooie plaatjes uit de Sleutelstad. Laten we hopen op een goede toekomst voor het Pieterskerk-orgel…!
Zoek op YouTube naar orgel, organ, orgue en je komt in een wonderwereld van mooie en leuke flimpjes, uit binnen- en ook heel veel uit buitenland. Rijp en groen, concerten, demonstraties, analyses en interviews. Kortom: het orgel leeft. Je zou bijna vergeten dat je ook nog met je eigen lijf naar een concert kunt gaan in plaats vanuit je luie stoel dat allemaal te bekijken.
ORGELNIEUWS heeft deze zomer organisten en orgelliefhebbers uitgenodigd hun favoriete filmpjes te laten zien. Ze zijn gepubliceerd in de rechterkolom van de thuispagina, waar altijd al een selectie van recente YouTube-inhoud te zien was. In een redactioneel stukje legt hij of zij zijn keuzes uit.
Bekijk hier de keuze van alle gastredacteuren.
