RECENSIE Twee keer André Fleury

Vlak na elkaar verschenen er twee cd’s met orgelmuziek van André Fleury. Beide cd’s bevatten de twee orgelsymfonieën en beide cd’s zijn opgenomen zijn in de Madeleine in Parijs. Voor mij een mooie aanleiding me eens wat meer te verdiepen in deze componist die nooit echt uit de schaduw van Vierne en Dupré gekomen is. Ook al houd ik nog steeds meer van Vierne, de kennismaking met Fleury kan ik wel degelijk aan liefhebbers van het genre aanraden.

Text Example

advertentie



In het booklet bij de opname van Bernhard Leonardy wordt gesteld dat we bij Fleury een synthese vinden van de Franse symfonische orgeltraditie en een muzikale taal die beïnvloed is door Alain en Messiaen. Fleury’s idioom is echter wel een stuk behoudender dan dat van beide genoemde componisten. Hij staat nog nadrukkelijk in de traditie van Vierne. Fleury’s klankwereld is mjins inziens wat minder kleurrijk dan die van Vierne en zijn schrijfwijze is ook wat minder organisch. Daar staat dan weer tegenover dat er bij Fleury modale invloeden waarneembaar zijn en dat zijn ritmiek grilliger en soms flitsender is. Dat geeft zijn werken een eigen gezicht. Met de finales van zijn symfonieën heb ik het minst. Ik vind ze eerlijk gezegd wat over the top, hoewel een ander er misschien juist een kick van krijgt. De langzame delen van zijn symfonieën spreken me daarentegen weer erg aan. Het openingsdeel van de tweede symfonie bijvoorbeeld, dat een prachtige lyriek kent, of het derde deel van diezelfde symfonie, waarin toch wel enige invloed van Alain aanwijsbaar lijkt.

Vergelijking van de beide opnamen maakt echter wel duidelijk dat affiniteit met de klankwereld van Fleury van groot belang is om tot een overtuigende uitvoering te komen. Op voorhand zou je die affiniteit meer verwachten bij François Lemanissier, omdat hij een leerling van Fleury is. Toch kon zijn uitvoering me niet over de hele linie boeien, omdat met name de meer virtuoze passages (en dat zijn er nogal wat bij Fleury) daarvoor te stroef klinken. Ik houd zelf erg van bezonken orgelspel, maar die benadering doet Fleury niet over de hele linie goed. De tempi liggen bij Bernhard Leonardy nogal wat hoger. Zo duurt het openingsdeel van de eerste symfonie bij Leonardy 4’27, terwijl het bij Lemanissier 6’40 duurt. Niet alleen klinkt het daardoor bij Leonardy echt Vif et agité, maar ook komt dit grillige deel ineens onder één spanningsboog te staan. Aan wie graag eens wil kennismaken met een componist die in de voetsporen van Vierne gegaan is, maar werken heeft geschreven die toch een eigen karakter hebben, zou ik dan ook in eerste instantie de uitvoering van Bernhard Leonardy aanraden.

Toch is daarmee niet alles gezegd. Er zijn namelijk ook goede redenen om de voorkeur te geven aan de cd van Lemanissier. De opname daarvan bevalt mij namelijk iets beter, omdat die wat minder ruimtelijk is. Daardoor komt de kleurenpracht van het orgel van de Madeleine beter tot zijn recht. Maar de belangrijkste reden is dat bij Lemanissier ook twee werken voor cello en orgel te beluisteren zijn en die zijn werkelijk prachtig!

Hommage à André Fleury

Bernhard Leonardy spielt die Orgel von Ste Madeleine, Paris

Variations sur un Noël bourguignon, Choral varié, Andantino (Pièce sans titre). Première Symphonie pour orgue, Deuxième Symphonie pour orgue (Fleury).

Label: Motette
Nummer: MOT 13871
Speelduur: 63’32
Booklet: 40 pagina’s (DU/EN/FR)
Prijs: € 22,50

Waardering: 4 uit 5.

André FleuryLes Deux Symphonies, Méditation et Andante

F. Lemanissier, orgue
S. van Kuijk, violoncelle
Grand Orgue Cavaillé-Coll
Eglise de la Madeleine – Paris

Label: Triton
Nummer: RE1331168
Speelduur: 67’46
Booklet: 24 pagina’s FR/EN/DU
Prijs: € 23,75

Waardering: 3 uit 5.