Text Example

advertentie

Aart Bergwerff

Evangelisch-Lutherse Kerk ‘s-Gravenhage

Fantasia super ‘Komm, heiliger Geist, Herre Gott’ BWV 651, Concerto in d kl.t. naar Vivaldi BWV 596 (Bach); Prélude et fugue en si majeur (Saint-Saëns); Passacaglia ‘Aus tiefer Not schrei ich zu dir’ (Mudde); Ein feste Burg ist unser Gott’, opus 27 (Reger); Communion, Toccata ‘Komm, heiliger Geist, Herre Gott’ (Lemckert)

Label: ArtUnOrganized

Nummer: AOU4809272805

Speelduur: 67’31”

Booklet: 28 pagina’s (NE/EN)

Prijs: € 18,90

Muzikale interpretatie * * * * *

Programmakeuze * * * *

Keuze van het instrument * * * * *

Kwaliteit van de opname * * * * *

Informatie in het booklet * * * * *

Grafische vormgeving (cd en boekje) * * * * *

[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
Onlangs is de 15e eeuwse Sint Willibrordusbasiliek te Hulst in het NCRV-programma Plaza uitgeroepen tot de mooiste kerk van Nederland. Eén van de overwegingen van de jury was dat het gebouw ‘op een fraaie manier de gelaagdheid van de geschiedenis toont’. Zo roemde de jury bijvoorbeeld de moedige keuze voor een moderne torenspits.Wat zou het mooiste orgel van Nederland zijn? De Haagse Bätz maakt duidelijk een kans, mede gelet op de ook hier aanwezige ‘gelaagdheid van de geschiedenis’. Wat een instrument! Aart Bergwerff maakt volgens het booklet van deze gelaagdheid (het Zwelwerk van Bik, 1921) dankbaar gebruik.

Het is al weer wat langer geleden dat Bergwerff voor het label Cygnus een sprankelend Bach-recital opnam (1992) en alle Sonates van Mendelssohn op blijmoedige wijze vertolkte (1993). Daarna volgde nog een uitvoering met koor van Bachs Clavierübung III. Het werd dus hoog tijd om op dit unieke instrument in onze Residentie weer eens een plaat te maken.

Bergwerff zet in met Bachs grote Fantasia super Komm, Heiliger Geist, Herre Gott (BWV 651). De majestueuze orgelpunt geeft meteen een persistent karakter aan de smeekbede om de Geest. Bergwerff vervolgt met het Concerto naar Vivaldi in d (BWV 596). Bergwerffs Bach is opgeruimd en fris. Geen moeizame, gewilde vertolkingen met gemaniëreerde fraseringen of belegen tempi. Bergwerff speelt Bach, zogezegd. En zo hoort het. Intussen horen we dit werk nogal vaak op cd’s … Da’s een beetje jammer.

Het orgel klinkt nergens luid maar maakt ook in de forte registraties grote indruk. De klank geeft een diepe voldoening. Je hoort soms orgels met véél meer decibellen, maar het laat je ongeroerd. Dit orgel leeft, ademt, zingt. En de opname doet daar gelukkig recht aan.

Van Camille Saint-Saëns horen we de Prélude et Fugue en Si majeur, op. 99 nr. 2 (de s van de toonsoort in het booklet had een hoofdletter moeten krijgen). Deze werken van Saint-Saëns horen we te weinig. Mij is wel de heel poëtische vertolking van Hans Fagius in de St. Servaasbasiliek te Maastricht bekend. Bergwerff laat nog duidelijker de verwantschap met Mendelssohn horen.

In Muddes Passacaglia over de Profundis werken de dwingend gespeelde herhalingen van het thema als een aangrijpende litanie. Mooi dat ook zulk minder bekend werk van Hollandse komaf gekozen wordt.

Reger hier is echt geen risico. De titularis koos voor de Choralphantasie “Ein feste Burg”. Samen met “Wachet auf” en “Wie schön” wellicht het meest gespeeld van Regers zeven Choralphantasien,Regers romantische versie van de Noordduitse koraalfantasie. Graag had ik eens “Freu dich sehr” gehoord, maar dat kan een volgende keer. Bergwerff pakt Reger stevig aan. Het wordt echt een Vaste Burcht. Prachtig werkt de windvoorziening mee (of misschien moet je zeggen: heel mooi een beetje tegen …) in de heftige passages. De céleste-klank voor de afsluiting doet begrijpen dat zoveel orgelliefhebbers geroerd kunnen worden door deze Haagse schoonheid.

Lemckerts werken hebben een Franse tongval, maar ook een grote eigenheid. In zijn Communion verbindt Lemckert het gregoriaanse Adoro te devote met het Lutherse Schmücke dich, o liebe Seele. Het laatste werk op de plaat grijpt terug op het eerste stuk. Ditmaal verklankt Lemckert de bede om de werking van de Heilige Geest in een fraai uitgesponnen Toccata.

Ten slotte: het oog wil ook wat en krijgt ook wat. Bij de vele smakeloosheid die voorbij trekt: zo kan het dus ook. Eenvoudig, stijlvol en aantrekkelijk. Met uitvoerige en heldere teksten en een heel aantal top-foto’s. De cd bevat ruim 67 minuten muziek. Een leuke improv ergens in het programma had niet misstaan.

Er wordt wel eens gesomberd over de toekomst van de orgelwereld, maar als je een cd als deze beluistert met ook nog eens werk van eigen bodem, waaronder twee nieuwe composities, en een zo enthousiaste en gedreven vertolking, dan vat je weer moed. Van harte aanbevolen. [ARJEN VAN KRALINGEN]

[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]