Over psalmen, gezangen en een orgelpedagoog [RECENSIE]

Text Example

advertentie



Adriaan C. Schuurman – Complete Organ Works | Volume 1 & 2

Volume 1 [2 CD]

Jan J. van den Berg – Bätz-Witte organ, Gorinchem

Gerben Mourik – Kam & Van der Meulen organ, Oudewater

Toccata, Trio en Fuga over Psalm 150; Inleiding en Bewerking “Wees gegroet, gij eersteling der dagen”; Trio Psalm 121; Psalm 90; Bewerking en koraal over Psalm 139; Voorspel “Christus, heilig Godslam”; Canon “Jezus, ga ons voor”; Koraalbewerking over Psalm 75; Bewerking en koraal “Ach, blijf met Uw genade”; Koraalvoorspel Psalm 23; Voorspel en koraal Psalm 68; Trio “Ik heb de vaste grond gevonden”; Fantasie over “Geest des Heren, kom van boven!”; Bewerking Gezang 13B met Psalm 121; Koraalvoorspel Psalm 141; Voorspel “Alleen God in de hoog’ zij eer”; Meditatief intermezzo; Psalm 23; Variaties over Gezang 192 “O kostbaar kruis”; Trio “Jesu dulcis memoria”; Bewerking en koraal over Psalm 6; Koraalvoorspel Psalm 73 : 12; Trio over Psalm 86; Voorspel en koraal Gezang 199. Voorspel Psalm 65; Trio en Finale over Psalm 139; Gezang 166 : 4 “Amen, Jezus Christus, amen!“; Voorspel Psalm 22 : 1; Gezang 182; Gezang 38; Gezang 114; Zetting Gezang 299; Zetting Psalm 23; Psalm 149; Psalm 149; Postludium; Trio; Canon over Gezang 74; Bewerking over Gezang 74; Psalm 107 “Looft, looft de Heer gestadig!”; Trio “Wie maar de goede God laat zorgen”; Trio “Zingt, gij afgelegen landen”; Gezang 299 – Tussenspel I; Gezang 299 – Tussenspel II; Bewerking over Gezang 299; Trio over Gezang 210; Partita over Psalm 130.

Volume 2 [2 CD]

Jan J. van den Berg – Bätz-Witte organ, Gorinchem

Gerben Mourik – Hinsz-Van Dam organ, Bolsward

Bewerking Gezang 210 ‘Sta op! – Een morgen ongedacht’; Voorspel en koraal over Gezang 186 ‘Wat God doet, dat is welgedaan’; Gezang 171 ‘Christus wandelt langs de straten’; Trio over Gezang 289 ‘Morgenglans der eeuwigheid’; Gezang 192 (O kostbaar kruis); Psalm 123; Bewerking over Gezang 452 ‘Verlosser, Vriend, o hoop, o lust’; Passacaglia over Psalm 51 ‘Genâ, o God, genâ, hoor mijn gebed’; Praeludium over ‘Op bergen en in dalen’; Trio over Psalm 139; Koraalvoorspel Psalm 33; Trio ’Jesus unser Trost und Leben’; Koraalvoorspel Psalm 66; Canonische bewerking over Gezang 483 ’Gij die alle sterren houdt’; Koraalvoorspel en koraal over Gezang 398 ’Door goede machten’; Psalm 84; Variaties en fuga over Psalm 116; Fuga in g kl.t.; Bewerking van Gezang 73:1 ’Wij knielen voor uw zetel neer’; Koraalvoorspel over Gezang 477; Partita over Gezang 256 ’Niet enkel door het water’; Psalm 100; Gezang 131 ’O zalig, heilig Bethlehem’; Koraalvoorspel en koraal over Gezang 182 ’d’Almachtig’ is mijn Herder en Geleide’; Gezang 361 ’De Heer zegt woorden van leven’; Toccata en fuga in e kl.t.. Bonustracks: Hommage aan A.C. Schuurman (Gerben Mourik): Improvisatie Lied 398; Improvisatie Lied 88.

Label: D.E. Versluis

Speelduur: CD1 79’ 40” | CD2 79’ 53’’ | CD3 64’ 20’’ | CD4 75’ 18’’

Booklet: Deel I 44 pagina’s (E,N) | Deel II 40 pagina’s (E,N)

Prijs: € 29,95 per deel of € 49,95 per set

Muzikale interpretatie * * * *

Programmakeuze * * * * *

Keuze van de instrument(en) * * * *

Kwaliteit van de opname * * * * *

Informatie in het boeklet * * * * *

Grafische vormgeving (cd en boekje) * * | * * * *

[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]

Adriaan C. Schuurman – kerkmusicus, cantor, organist en pedagoog – wordt postuum geëerd door leerling en Schuurman-kenner Jan. J. van den Berg (1929) en de jonge organist en improvisator Gerben Mourik (1981) met een integrale opname van zijn orgeloeuvre. Ook niet uitgegeven werk kreeg daarin een plaats.

De naam van Adriaan C. Schuurman (1904-1998) is onlosmakelijk verbonden aan de persoon van Jan. J. van de Berg. Zijn hele werkzame leven lang is Van den Berg een Schuurman leerling-gebleven. Hij weet zich innig verbonden met het gedachtegoed van zijn geliefde leermeester en is tot op dag van vandaag een vurig pleitbezorger van zijn muziek. Dit jaar is het tien jaar geleden dat Schuurman overleed en dat was misschien mede aanleiding voor deze productie. Schuurman wierf vooral bekendheid als kerkmusicus en orgelpedagoog. Daarbij legde hij de lat hoog als het ging om kwaliteit. Daar getuigt zijn muziek ook van. Het is daarom ook een goede gedachte geweest om zijn gehele orgeloeuvre, inclusief onuitgegeven werk, op te nemen en vast te leggen op cd. Er is zelfs sprake van enkele wereldpremières. Van den Berg speelde samen met Gerben Mourik twee dubbellaars vol met in totaal ruim drie uur muziek. In vogelvlucht een globale impressie.

Het spel van zowel van den Berg als van Mourik is van hoog niveau. Wel is er een duidelijk verschil in benadering. Het spel van Van den Berg heeft flair en is sensibel wat tegelijk kenmerkend is voor zijn persoon. Hij laat overtuigend horen dat deze muziek geen geheimen meer voor hem heeft. Hoe kan het ook anders; het spelen daarvan is voor hem net zo gewoon als ademhalen. Bij Gerben Mourik ligt dat iets genuanceerder, overigens zonder af te doen aan zijn kwaliteiten. Hij speelt attractief, heeft een mooie voordracht en registerkeuze, maar inhoudelijk bezit hij niet wat van den Berg wél bezit. Niet zo vreemd als we bijvoorbeeld alleen al letten op het verschil in leeftijd. Neem daarnaast het feit dat Van den Berg altijd de rechterhand van Schuurman is geweest en u begrijpt waarom. De keuze van de bespeelde instrumenten blijkt een goede te zijn, al is het jammer dat het Amersfoortse Naber-orgel uit de Sint Joris – waar Schuurman jarenlang organist was – ontbreekt. De reden daarvan is – zo lezen we op de website van Versluis – dat de kerk ten tijde van de opnamen niet beschikbaar was. De muziek van Schuurman gedijt op veel Nederlandse orgels en daarom is als alternatief gekozen voor het Hinsz/Van Dam-orgel in Bolsward. Op deze cd’s komen we niet alleen bekend werk tegen zoals zijn ijzersterke drieluik over Psalm 150 en zijn prachtige bewerking over Gezang 166, maar is er ook plaats ingeruimd voor minder bekend werk. Het leeuwendeel van Schuurmans oeuvre is geschreven voor liturgisch gebruik. Niet zo verwonderlijk, want niet voor niets werd hij wel de nestor van de Nederlandse kerkmuziek genoemd. De zondagse erediensten lagen hem na aan het hart en waren voor hem bij uitstek gelegenheden om zijn muzikale gaven ten toon te spreiden. We komen in deze werken een willekeur aan muzikale vormen tegen. Vooral de Trio- en Canon-vorm is een veelgebruikte. Frappant genoeg zijn daarnaast de vrije werken letterlijk op één hand te tellen. Ontegenzeggelijk zegt het iets over de persoon Schuurman. Deze vrije werken omvatten de Toccata en fuga in e kleine terts, het Meditatief Intermezzo, het Trio, de Fuga in g-klein en het Postludium. Vooral de Toccata en fuga is zeer de moeite waard. Een echte Schuurman-compositie die qua idioom wel een beetje verwant is aan zijn eerder genoemde Psalm 150.

Mourik zou Mourik niet zijn om de gelegenheid tot improviseren voorbij te laten gaan. Als bonus trakteert hij de luisteraar op een Hommage aan Adriaan Schuurman. Twee improvisaties in een duidelijk aan Schuurman refererend idioom overgoten met een Mourik-saus.

De presentatie van deze Schuurman-editie had wat spannender mogen zijn. Dat is ook mijn enige punt van kritiek. Daarbij is de ouderwetse plastic jewelcase nog steeds niet verruild voor bijvoorbeeld een kartonnen doosje of digipack. Dat is jammer en blijft een gemiste kans. Overeind blijft dat een mooi initiatief met veel kwaliteit (!) ook een mooie uitstraling verdient. De opnamen daarentegen zijn excellent en geven een realistisch beeld. De bijbehorende boekjes geven een schat aan deskundige informatie en verdienen het predikaat voorbeeldig.

Dan blijft er maar één conclusie over: dit standaardwerk van het oeuvre van Schuurman mag niet in uw collectie ontbreken. Aanbevolen! [JAN-WILLEM VAN BRAAK]

[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]

© 2009 www.orgelnieuws.nl