Het Müller-orgel van Haarlem onder je handen hebben – dat moet voor de tienjarige Mozart een indrukwekkende belevenis zijn geweest. En wie bedenkt dat de jonge Wolfgang Amadeus op die leeftijd al gecomponeerd had, zal zich kunnen voorstellen dat het ook voor de toevallige passanten in de Bavo een ervaring van formaat moet zijn geweest.
advertentie
Zou dat de reden zijn dat Mozart op orgel altijd blijft boeien? Ondanks dat hij nauwelijks iets heeft geschreven voor de Koningin der Instrumenten, doet zijn muziek het verrassend goed op orgel. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Mozarts muziek met enige regelmaat de orgellessenaar en vervolgens de zilveren schijf weet te bereiken.
Aanvankelijk waren het vooral de stukken die Mozart voor de mechanische speeldozen schreef die werden uitgevoerd, maar de laatste decennia verschijnen er steeds meer arrangementen van zijn werk. Op deze cd is het de beurt aan David Goode en het orgel van Trinity College Chapel in Cambridge.
Contrapuntische Mozart
Uiteraard komende op deze cd de bekende klassieken voorbij, maar Goode verrast ook met aantal transcripties die minder vaak voor het orgelvoetlicht komen. Zo klinken zeven fraaie miniatuurtjes uit het Londoner Skizzenbuch, een verzameling die de achtjarige Mozart schreef tijdens een van zijn reizen. Wie het manuscript bekijkt, ziet een heerlijk rommelig jongenshandschrift, maar met opvallend gestructureerde compositietechniek.
Er staat bij vermeld dat de arrangementen van Goode zelf zijn, al volgt hij hier vrijwel letterlijk de originele notentekst. Ook in de overige werken blijft hij dicht bij de oorspronkelijke partituur. Een enkele keer maakt hij gebruik van een transcriptie van William Best die er een duidelijk negentiende-eeuwse kleur aan geeft.
Bijzonder en verrassend in de opname zijn de fuga’s en andere composities waar het contrapunt een hoofdrol speelt. Boeiend is te horen hoe Mozart het vakmanschap van de barok beheerst, maar toch zijn eigen stempel drukt – met harmonische keuzes die in de barok nog geen gemeengoed waren. Voor veel luisteraars zal dit toch een andere Mozart zijn dan die van bewerkingen uit Die Zauberflöte, de symfonieën of de eerdergenoemde speeldoosmuziek.
Twee-eenheid
David Goode vormt een bijna vanzelfsprekende twee-eenheid met het Metzler-orgel van Trinity College Chapel. Hoewel hij formeel niet aan dit instrument verbonden is, nam hij er eerder zijn integrale Bach op. Nu dus Mozart. Het is een buitengewoon fraai klinkend instrument dat gestoeld is op de Duitse barok – hoe kan het ook anders als de supervisie destijds bij Bernhardt Edskes lag. Zonder de rest van het indrukwekkende instrument tekort te doen, is het bij deze Mozart vooral genieten van het schitterende fluitenensemble.
Het spel van Goode is onberispelijk, zeker in combinatie met de rijke schakering in registraties. Of het nu gaat om een feestelijke ouverture of de kleinere klavierwerken: Goode heeft de muziek zich volledig eigen gemaakt en zet een feestelijke toon.
De cd besluit met de Fantasia in f-moll, altijd weer een indrukwekkend spektakelstuk. De opening mist iets van de bravoure waar dit stuk eigenlijk om vraagt – even de los van de speeldoos-context. Maar, tegen het einde spat de speelvreugde er alsnog vanaf.
Mozart Organ Works
Suite in C, 5 fuga’s, 2 Fantasia’s in f, Andante in F, 7 delen uit Londoner Skizzenbuch, ‘Ach Gott, vom Himmel’, Eine Kleine Gigue, Adagio in c.
David Goode, Metzler-orgel (1976,) Trinity College Chapel, Cambridge (VK)
Signum Classics – SIGCD899, TT 74’10, opname 04/2023, booklet 12 pp EN, prijs 16,99 (cd), ook als downloads verkrijgbaar of te beluisteren via streamingdiensten | signumrecords.com
