Orgel bij Brilliant Classics? Jazeker, ze hebben er weer een. En nog wel een met ongebruikelijk repertoire, muziek waarvan u vast nog geen tien uitvoeringen op de plank hebt staan. Duo’s voor orgel en piano, uitgevoerd door twee jonge Spanjaarden die als Duo MusArt optreden, niet alleen in Spanje maar ook in Rusland, Duitsland en de Verenigde Staten.

In de negentiende eeuw was het samenspel van harmonium en piano een geliefd tijdverdrijf. Welgestelden hadden in hun salons beide instrumenten naast elkaar staan, en de composities en arrangementen uit die tijd laten zien hoe de taken verdeeld werden: de piano zorgt voor het motorische en het ritmische element, het harmonium voor de breedte en diepte in de klank. In die lijn ontstaan vervolgens in de twintigste eeuw ook composities voor orgel en piano. Organist Raoul Prieto Ramírez en pianiste Teresa Sierra Martínez maakten voor deze cd een aantrekkelijke selectie uit het beschikbare repertoire, waarbij ze ook muziek meenamen die eigenlijk voor harmonium en piano was bedoeld.

Text Example

advertentie

De opnamen werden gemaakt in de grote zaal van het Palau de Música Catalana in Barcelona. Daar staat een groot orgel van Walcker uit 1908, dat sinds de restauratie door Gerhard Grenzing (Barcelona) in samenwerking met Christian Scheffler (Sieversdorf) weer goed functioneert. De akoestiek van de concertzaal is enigszins manipuleerbaar. Voor deze opname heeft men kennelijk gekozen voor de stand ‘gortdroog’, een ambiance die wel past bij composities die als kamer- of salonmuziek zijn gedacht, maar die het plenum van het orgel wat rauw en bits doet overkomen.

Het duo opent met de Diptyque (in de cd-bottom staat Dyptique, in het booklet is de spelling correct) van Langlais, en daarvan geven Ramirez en Martínez een uitvoering die door Marie-Louise Jacquet – de weduwe van Langlais – wordt bestempeld als ‘one of the best performances of this work I ever heard’. De felle dissonanten die Langlais voorschrijft, krijgen dus geen romig sausje van een weelderige akoestiek, maar komen in deze droge ruimte meedogenloos hard aan.

Zowel Saint-Saëns als Widor componeerden zes duo’s voor harmonium en piano. Uit Opus 8 van Saint-Saëns horen we er één, uit Opus 3 van Widor klinken er twee. In het Saint-Saëns-duet schrijft de componist snelle tweeëndertigsten voor in beide handen, de rechterhand in het tweegestreept octaaf, de linkerhand in het klein octaaf. Beide handen spelen dezelfde noten, steeds afwisselend links en rechts. Kennelijk is het Raoul Prieto Ramírez ontgaan dat Saint-Saëns voor de rechterhand een zestienvoets register voorschrijft en voor de linkerhand een viervoets register, waardoor het klinkend resultaat gewoon bestaan uit snelle toonrepetities in het ééngestreept octaaf. De afwisseling van hoge en lage tonen die we nu horen, is door de componist dus niet bedoeld. Ik lig er niet wakker van – in de pianopartij gebeurt tenslotte hetzelfde, en daar is het wél zo bedoeld – maar ’t valt wel op. De harmoniumcomposities klinken trouwens heel goed op het Walcker-orgel, dat in sommige registraties dezelfde ronde en grondtonige klank laat horen die we ook van het harmonium kennen.

Van de spectaculaire Paganini-variaties van Lutoslawski – oorspronkelijk voor twee piano’s – maakte het Spaanse duo haar eigen transcriptie voor orgel en piano. Wat een feest! Het werk dateert uit 1941, maar de klankentaal is heel wat gewaagder dan die van de zeventig jaar jongere Duet Suite van Denis Bédard. Bédard schrijft vaardig en geroutineerd als altijd, het klinkt plezierig en onderhoudend, de musici hebben er ook hoorbaar schik in – en méér pretendeert het ook niet te zijn. Een verrassing is ‘Preludiando’ van Jordi Cervelló, van oorsprong een pianostuk uit 2004, later omgewerkt voor strijkkwartet en nu dus ook voor orgel en piano. Het biedt fascinerende klankperspectieven en zou niet misstaan als filmmuziek. Een goed stuk, met meer substantie dan het openingswerk van Langlais, is ‘Variations on two themes’ van Marcel Dupré, waarmee het Duo MusArt haar programma besluit.

De akoestiek van de zaal en de orgelklank –met name in de fortepassages- temperen mijn enthousiasme voor deze productie enigszins. Maar ’t blijft een erg leuke cd, voor een heel schappelijk prijsje.

Organ & Piano Duets

Dupré – Langlais – Lutslawski – Saint-Saëns – Widor

Duo Musart-Barcelona

Dyptique (Langlais), Duo Op. 8 No. 4 (Saint-Saëns), Two Duos: Humoresque, Allegro cantabile (Widor), Variations on a Theme of Paganini (Lutoslawski), Duet Suite (Bédard), Preludiando (Cervelló), Variations on Two Themes (Dupré)

Label: Brilliant Classics
Nummer: 9213
Speelduur: 60’55”
Booklet: 12 pagina’s (EN)
Prijs: € 8,00