Gereformeerde Gemeente Moerkapelle neemt Edskes-orgel in gebruik

Op vrijdag 15 mei draagt Edskes Orgelbau haar nieuwste opus over aan de kerkenraad van de Gereformeerde Gemeente van Moerkapelle. De Zwitserse orgelmaker bouwde een nieuw, tweeklaviers, 30 stemmen tellend orgel met gebruikmaking van delen van het aanwezige Flaes-orgel uit 1890. De overdracht via een live-stream te volgen. Een officiële ingebruikname volgt op een later moment.

Text Example

advertentie



Het Flaes-orgel dat in 1975 in Moerkapelle werd geplaatst, verkeerde al enige tijd in slechte staat. Sinds de plaatsing werd het kerkgebouw twee maal sterk vergroot. Als gevolg daarvan werd telkens gezocht naar meer draagkracht voor het instrument.

Plannen om het orgel te vervangen of uit te breiden leidden uiteindelijk tot de opdracht aan Edskes. Zijn ontwerp kwam uit op een nieuw orgel van dertig stemmen met gebruik van de orgelkas en dertien registers uit het oude orgel.

Flaes

Het Flaes-orgel wordt in 1889/1890 gebouwd voor de gereformeerde Funenkerk aan de Zeeburgerstraat te Amsterdam. Pieter Flaes komt tijdens de bouw in 1889 te overlijden. Het 13 stemmen tellende, tweeklaviers balustradeorgel wordt naar het ontwerp van Flaes voltooid door zijn meesterknecht, Daniël G. Steenkuyl.

Begin jaren 20 wordt het orgel gewijzigd en met drie stemmen uitgebreid door P.C. Bik.

Het orgel in de Funenkerk aan de Zeeburgerstraat te Amsterdam, foto maart 1938 | foto Stadsarchief Amsterdam
Moerkapelle

Als de Funenkerk in 1974 wordt gesloten, krijgt het orgel een nieuwe bestemming in Moerkapelle. De overplaatsing wordt in 1974/1975 uitgevoerd door Fonteyn & Gaal die het orgel wijzigt, waaronder de plaatsing van nieuwe tongwerken.

In 1993/1994 volgt een revisie door Gert van Buuren onder advies van Hans van Nieuwkoop. Het orgel wordt geherintoneerd om het klankbeeld van Flaes te herstellen. Twee jaar later wordt het orgel opnieuw onderhanden genomen. Nu door Flentrop, die onder meer de Trompetregaal van Fonteyn & Gaal vervangt door een gebruikte Trompet 8.

Het Flaes-orgel zoals het tot de demontage in april 2019 was opgesteld in Moerkapelle | © foto orgelfoto.nl
Edskes

Voor het nieuwe orgel heeft Edskes gebruik van gemaakt van dertien registers uit het vorige orgel. Het pijpwerk is gerestaureerd en waar nodig gecompleteerd. De dispositie telt dertig stemmen, verdeeld over Hoofdwerk, Bovenwerk en Pedaal.

Het van oorsprong als balustradeorgel met zijkantbespeling uitgevoerde instrument is nu geplaatst op een onderkas. Hierin is de klaviatuur aan de voorzijde aangebracht. In de zijpanelen van de kas is rasterwerk aangebracht ten behoeve van de klankuitstraling

De orgelkas werd opnieuw geschilderd in een lichte kleurstelling, afgezet met bladgoud. Schilderwerk en vergulding werden uitgevoerd door de firma De Jongh te Waardenburg.

De gemeente werd in dit project bijgestaan door orgeladviseurs Dick den Engelsman en Herman den Hollander van de Orgel Advies Commissie van de Vereniging van Organisten van de Gereformeerde Gemeenten.

Overdracht en ingebruikname

Als gevolg van de coronacrisis wordt de overdracht live uitgezonden. Op vrijdag 15 mei om 19.30 uur is deze te volgen via de website van de kerk.

Het orgel zal bij deze gelegenheid worden bespeeld door Dick den Engelsman in werk van Zwart (Psalm), Krebs en Böhm (Freu dich sehr). Orgelmaker Bernhardt Edskes geeft een toelichting op het bouwproces en Herman den Hollander belicht het werk van de Orgel Advies Commissie. Orgelmaker Andreas Boesch speelt trompet in de Fantasia van Krebs.

In het najaar hoopt men een officiële ingebruikname te kunnen laten plaatsvinden. Dit zal afhankelijk zijn van de ontwikkelingen rondom het coronavirus. Wel zal het orgel in de komende (online) erediensten gebruikt gaan worden.


Dipositie

* = geheel of gedeeltelijk uit het vorige orgel

Hoofdwerk C-f3
* Bourdon 16 – C-H hout, vanaf c° metaal
* Prestant 8 – vanaf C in front
* Holfluit 8 – C-H hout, vanaf c° metaal
Salicionaal 8 – 2020, C-H gecombineerd,
* Octaaf 4
Spitsfluit 4 – 2020
* Quint 3
* Octaaf 2
* Cornet IV – discant
Mixtuur IV- 2020
Cimbel II – 2020
Fagot 16 – 2020
Trompet 8 – 2020

Bovenwerk C-f3
* Holpijp 8 – C – H hout, vanaf c° metaal
Viola 8 – 2020, C-H i.c.m. Holpijp
Prestant 4 – 2020
* Fluit 4
Nasard 3 – 2020
* Woudfluit 2 – C-H gedekt
Octaaf 2 – 2020
Sesquialter II – 2020
Ruispijp III – 2020
Dulciaan 8 – 2020

Pedaal C-f1
* Subbas 16 – hout
Octaaf 8 – 2020, metaal
* Gedekt 8 – C – H hout, vanaf c° metaal
Roerquint 6 – 2020
* Octaaf 4
Bazuin 16 – 2020, C-H houten bekers, vanaf c° metalen bekers
Trompet 8 – 2020

Werktuiglijke registers
Manuaalkoppeling HW + BW, als trekkoppel
Koppeling Ped + HW
Koppeling Ped + BW
Tremulant

Fotografie Edskes-orgel – © 2020 René Qualm