Fugue State Films bracht, bijna op de kop af, een jaar geleden deze dubbel-dvd uit met een uitgebreide documentaire over het ‘muzikale universum’ van Olivier Messiaen. Een productie die we de Messiaen-geïnteresseerde niet willen onthouden.
advertentie
Organist Tom Bell en Messiaen-onderzoeker Christopher Dingle nemen de kijker en luisteraar mee in de muzikale taal en context van Olivier Messiaen (1908-1992). Zij doen dat aan de hand van vier orgelwerken uit verschillende perioden van zijn oeuvre: Le Banquet Céleste (1928), La Nativité du Seigneur (1935), Messe de la Pentecôte (1950) en Livre du Saint Sacrement (1984).
Documentaire
De documentaire-delen behandelen zowel biografische achtergrond als compositorische uitgangspunten. Aan bod komen onder meer Messiaens modi met beperkte transpositie, ritmische structuren, kleurconceptie, vogelzang en de relatie met liturgische en theologische bronnen. De opzet is thematisch: per werk wordt uiteengezet welke technische en conceptuele elementen een rol spelen en hoe deze zich in de loop van Messiaens leven hebben ontwikkeld.
Op de tweede dvd speelt Tom Bell een integrale uitvoering van de vier besproken werken op het Walker/Wood-orgel (1969/2002) in de kathedraal van Blackburn.
Sainte-Trinité
Een afzonderlijke plaats is ingeruimd voor het orgel van de Église de la Sainte-Trinité in Parijs, waar Messiaen meer dan zestig jaar werkzaam was. De huidige titularis, Thomas Lacôte, licht de dispositie toe, bespreekt de wijzigingen uit de jaren zestig en verduidelijkt hoe deze van invloed zijn op Messiaens registraties.
Interviews met musici die met Messiaen hebben samengewerkt bieden aanvullend historisch inzicht in zijn praktijk als organist en improvisator.
Blackburn
Hoewel het orgel van de Sainte-Trinité voor de hand zou liggen als instrument voor de integrale uitvoeringen van de vier werken, wordt in de documentaire toegelicht dat het Parijse instrument in zijn huidige staat beperkingen kent waardoor deze werken er niet optimaal uitvoerbaar zijn. De filmmakers kozen daarom voor het orgel van Blackburn Cathedral, dat – evenals het Parijse orgel – een combinatie van romantische en neoklassieke elementen bezit, zij het met een nadrukkelijker neoklassieke signatuur.
Het begeleidende boekje bevat aanvullende contextuele informatie, waaronder de teksten en citaten die Messiaen aan zijn composities vooraf liet gaan, een biografische schets van de presentatoren en de dispositie van het Walker/Wood-orgel in Blackburn.
Met deze dvd-set heeft Fugue State Films opnieuw een waardevolle productie toegevoegd aan zijn fraaie catologus, die overigens voor een deel ook als video-on-demand is te bekijken
Messiaen’s Musical Universe
DVD 1 – Documentaire: 1. Acte de foi, 2. Le vent de l’Esprit, 3. Les oiseau et les sources. 4. La joie de la grâce – 215 minuten
DVD 2 – Uitvoeringen: Le Banquet Céleste, La Nativité du Seigneur, Messe de la Pentecôte, Livre du Saint Sacrement – 180 minuten
Opgenomen op locatie: Blackburn Cathedral, Felix Aprahamian’s huis in Londen, Ste Trinité Parijs, Grenoble Petichet (het zomerhuis van Messiaen)
Fugue State Films – FSFDVD018, TT 395″, 2024, prijs £ 38,10 | fuguestatefilms.co.uk
