Groot onderhoud en completering Knipscheer-orgel Protestantse Kerk Boxmeer

Op 22 april is het Knipscheer-orgel in de Protestantse Kerk te Boxmeer na omvangrijke werkzaamheden weer in gebruik genomen met een orgelconcert dat verzorgd werd door Peter van Dijk. Het werk, uitgevoerd door Verschueren Orgelbouw te Ittervoort omvatte zowel groot onderhoud als completering van het orgel met een Vox Humana.

Text Example

advertentie



Het orgel werd vermoedelijk in 1871 of 1872 door Hermanus Knipscheer II vervaardigd en in 1873 in de Hervormde Kerk in Koudekerk aan den Rijn geplaatst. In 1926 werd het orgel door orgelmaker Gerrit van Leeuwen naar Boxmeer overgeplaatst. In 1934 en 1959 vonden herstelwerkzaamheden plaats die respectievelijk door de firma Standaart en door P.J. Bongaerts werden uitgevoerd.

In 1973/1974 werd het orgel door de firma Verschueren uit Heythuysen gerestaureerd. Daarbij werden de windladen van dekplaten en telescoophulzen voorzien. Voor het overige werden de historische onderdelen schoongemaakt en hersteld.

Omvangrijke onderhoudsbeurt

Met het verstrijken van de jaren werd een omvangrijke onderhoudsbeurt onvermijdelijk. Deze is de afgelopen maanden door Verschueren Orgelbouw (Ittervoort) uitgevoerd. Als adviseur bij de werkzaamheden trad Rogér van Dijk op.

Het binnenwerk van het orgel is schoongemaakt en hersteld. Bij de windladen en klaviatuur vond uitgebreider herstel plaats: De telescoophulzen in de windladen werden verwijderd; na herstel van de boringen zijn nu dichtingsringen van liegelindt aangebracht. De bakstukken zijn mogelijk bij de plaatsing van het orgel in Boxmeer ‘gemoderniseerd’; nu werden nieuwe bakstukken en klavierlijsten naar voorbeeld van het orgel in Nieuwveen aangebracht.

Klaviatuur van het Boxmeerse Knipscheer-orgel. De bakstukken werden nieuw gemaakt naar voorbeeld van het orgel in Nieuwveen.

Vox Humana

De pijpstok van de Vox Humana was onbezet gebleven; het beoogde tongwerk was aanvankelijk blijkbaar gereserveerd. Enkele jaren geleden deed zich de mogelijkheid voor om een passend historisch exemplaar aan te kopen. Dat register is, na restauratie, geplaatst op de laatst pijpstok van het Hoofdwerk. Het register dateert vermoedelijk uit 1881 en is waarschijnlijk van Belgische makelij.

Pijpwerk van het Hoofdwerk met op de voorgrond de recent geplaatste negentiende-eeuwse Vox Humana 8.

 


Dispositie

Hoofdwerk (I) – C-f3
Prestant 8 – C-F eiken, gedekt, met doorboorde stoppen, F#-h1 front, vervolg op de lade
Bourdon 8 – C-f eiken, gedekt, afgevoerd; vervolg metalen gedekten op de lade
Octaaf 4
Quintfluit 3
Octaaf 2
Terts 1 3/5 discant
Mixtuur II-IV
Vox humana 8 – geplaatst 2018, vermoedelijk Belgische makelij ca. 1881

Bovenwerk (II) – C-f3
Prestant 8 discant
Holpijp 8 – C-f eiken, gedekt, afgevoerd; vervolg metalen gedekten op de lade
Viola di Gamba 8 – C-H gecombineerd met Holpijp, vanaf c metaal op de lade
Fluit 4 – C-F eiken, gedekt, met doorboorde stoppen, F#-f2 roergedekten, vanaf f#2 conisch

Pedaal C-g
Aangehangen

Werktuiglijke registers
Manuaalkoppel
Tremulant – pneumatisch, latere toevoeging

Samenstelling Mixtuur
C: 1 1/3 – 1
c: 2 – 1 1/3 – 1
c1: 4 – 2 2/3 – 2 – 1 1/3
c2: 5 1/3 – 4 – 2 2/3 – 2

Toonhoogte: ca. 440 Hz bij 18 graden C
Winddruk: 65 mm waterkolom

 

© 2018 beeld Verschueren Orgelbouw, Ittervoort