Text Example

advertentie

Jan Zwart ’n geliefd orgelist

Peter Eilander – Vater/Müller/Witte-orgel Oude Kerk Amsterdam

Fantasie over het Lutherlied ‘Een Vaste Burg is onze God’ (Zwart); Orgelkoraal Psalm 42 (Zwart); Toccata Psalm 146 vers 1 (Zwart); De Heer is mijn Herder (Asma); Fantasie voor Orgel in f-moll (Hooft); Lofzang van Maria (Zwart); Canonisch voorspel Psalm 84 (Zwart); Furiante voor Orgel (Zwart); Ik wensch te zijn als Jezus (Asma); Finale Psalm 72 (De Wolf); Ga niet alleen door ’t leven (Zwart); Psalm 61 (Zwart); Sombere Muziek over den 103den Psalm (Zwart)

Label: Clarion

Bestelnummer: CD CL2137

Speelduur: 79’42”

Booklet: 16 pagina’s in kleur (Nederlands)

Prijs: € 17,50

Muzikale interpretatie * * * *

Programmakeuze * * *

Keuze van het instrument * * * * *

Kwaliteit van de opname * * * *

Informatie in het boeklet * * * * *

Grafische vormgeving (cd en boekje) * * * * *

Klik hier om dit artikel te bestellen

Wie Amsterdam zegt, zegt Oude Kerk. Wie Oude Kerk zegt, zegt Feike Asma. Asma was dermate begeistert van het beroemde Vater/Müller/Witte-orgel dat hij vaak achter de klavieren van dit instrument te vinden was.

Rond het grote orgel van de Oude Kerk is het de laatste jaren opvallend stil. Veel geruchten deden achterliggende jaren de ronde. Felle discussies vonden er plaats rondom het instrument. De huidige situatie is dat er op dit moment een besluit ligt om het orgel te conserveren. Het onderhoud heeft men ondergebracht bij Orgelmakerij Reil uit Heerde. Voorheen was dat in handen van Orgelmakerij Van Eeken uit Herwijnen. Goede plannen waar reikhalzend naar wordt uitgezien. De klank van dit orgel heeft, ongeacht de conditie zoals Eilander memoreert in zijn begeleidend schrijven, altijd iets bijzonders gehad. Velen herinneren zich nog levendig de vrijdagavondconcerten eind jaren-80 begin jaren-90 van de vorige eeuw, georganiseerd door de Amsterdamse Orgelstichting. Het orgel sprak tot de verbeelding en de sfeer was altijd goed.

Peter Eilander (1957), van kinds af aan opgegroeid met de muziek van Jan Zwart, eert deze componist met een cd uit de Oude Kerk in Amsterdam. Die sfeer, de herinneringen en die altijd ondefinieerbaar ruige klank van het orgel heeft je meteen te pakken bij de openingsstuk van deze cd, Zwarts bewerking over het Lutherlied. Het orgel staat als een huis, dat is de laatste jaren wel eens anders geweest. Puik! Het orgel laat zich vooral in de fortepassages van zijn beste kant horen. In de zachte en wat intiemere delen (onder andere de orgelkoralen van Asma en Zwart, waarin het bovenwerk een grote rol speelt) kunnen we direct vaststellen dat het orgel de afgelopen decennia de tand des tijds niet geheel heeft doorstaan. Vooral in de fluitregisters van het bovenwerk klinkt het orgel ijl en dun. Zo’n 8+4+3+tremulant-combinatie klonk in de tijd van Asma veel voller en draagkrachtiger. De aanspraak van sommige registers laat duidelijk te wensen over. Je moet als organist dan ook wat aanvullingen toepassen om het alsnog enigszins draagkrachtig te laten klinken. De slag en diepte van die tremulant is ook anders geworden en spreekt minder tot de verbeelding dan weleer. Ook de 16+8-combinatie van het pedaal heeft hoorbaar aan kracht ingeboet. Al deze kanttekeningen nemen echter niet weg dat de klank na al die jaren nog steeds dezelfde is en daar mag iedereen zich gelukkig mee prijzen. Dat is ook de absolute verdienste van dit orgel; ongeacht de staat van het instrument, klinken doet het altijd! Wel een minpunt hier: het gebruik van de tremulant in de Cornet van het rugwerk bij Psalm 42 is lelijk en doet afbreuk aan het koraal, wat een gebibber. Zwarts onbekende Furiante daarentegen klinkt alsof het voor dit orgel geschreven is. Groots. Duidelijk is dat Eilander hier in het algemeen een hartstochtelijk pleidooi houdt voor de muziek van Jan Zwart en zijn tijdgenoten. Zo komen er ook composities aan bod van Cornelis de Wolf, Jacob Hooft en Hendrik de Vries. Zonder uitzondering goede en constructieve muziek. Na al die jaren weer een cd uit de Oude Kerk is toch wel een verassing. Daar feliciteren we Eilander mee. Hij heeft zijn bewondering voor dit instrument nooit onder stoelen of banken gestoken. Zijn naam was de laatste jaren regelmatig te vinden in concertaankondigingen waarin hij het fameuze orgel van de Oude Kerk bespeelde.

De vormgeving en opname van deze cd verdienen een compliment. Mooie kleurenfoto’s en lezenswaardige informatie wisselen elkaar af en maken deze cd compleet. De oranje kleur van de coltrui die Eilander draagt op de coverfoto komt telkens terug en is een geslaagd detail. De opname is erg goed al betwijfel ik of elk stuk dezelfde microfoonopstelling heeft gehad. De Furiante van Zwart komt veel directer over dan bijvoorbeeld “Een vaste Burg”. Maar het kan ook aan het rugwerk liggen. Dat is op deze opname nadrukkelijk aanwezig. Voor wie het orgel kent: als het rugwerk gekoppeld wordt aan het hoofdwerk met bovenwerk dan komt er een heel orgel bij! Ga maar recht zitten! Eilanders intentie was om ons te laten genieten van goede koraalmuziek en een schitterend orgel. In die opzet is hij meer dan geslaagd. [WOUTER MULDERIJ]

Meer informatie kunt u vinden onder deze links

www.petereilander.nl

www.msmrecords.com/home.html

Klik hier om dit artikel te bestellen