Onlangs werd hier een cd van een van de laatste creaties van orgelgrootmeester Cavaillé-Coll in Moskou onder de aandacht gebracht. Nu ligt een opname voor van twee vroegere instrumenten van de grootmeester in Poligny. Een wereld van verschil.
advertentie
Wat een ontwikkeling heeft Cavaillé-Coll in die ruim veertig jaar doorgemaakt! Om in de Groninger analogie in de Moskou-recensie van Jan-Matthijs van Leeuwen te blijven: de klanktransformatie van Poligny naar Moskou is minstens zo groot als van Leens naar Uithuizermeeden.
De église collégiale Saint-Hippolyte in het Franse Poligny beschikt over twee orgels die Cavaillé-Coll in respectievelijk 1854 (hoofdorgel) en 1867 (koororgel) heeft gebouwd. Zoals zo vaak hergebruikte hij bij het hoofdorgel een oudere kas waarbij je bij oppervlakkig luisteren zou kunnen denken dat het nog steeds om een laat-achttiende-eeuws instrument gaat. Er zit nog duidelijk een flinke vleug Franse barok in.
Met het romantische repertoire op deze schijf hoor je toch ook wel duidelijk het klankidioom dat het oeuvre van Cavaillé-Coll zo kenmerkt. Een uit de toon vallende opvaller, en daarmee soms best wel irritant, is de Bombarde 16′ die een behoorlijk dominant karakter heeft. Gelukkig wordt deze weinig ingezet. Het koororgel is redelijk direct opgenomen waardoor het moeilijk is om je een beeld te vormen van de klank van het instrument in de ruimte.
Michael Matthes heeft het hoorbaar naar zijn zin in Poligny. Hij heeft er een soort lichtvoetig zomerrecital van gemaakt, een programma met klassiekers uit de Franse romantiek die met flair worden uitgevoerd. Je hoort vooral het grote gemak waarmee Matthes speelt. Het gedijt allemaal prima op deze instrumenten. Voor de Cavaillé-Coll-adepten is het een mooie kennismaking met een van de onbekendere instrumenten binnen de ontwikkeling die de meesterbouwer gedurende zijn indrukwekkende loopbaan heeft doorgemaakt.
Door de vormgeving van het booklet in combinatie met het klassieke plastic doosje heeft het uiterlijk iets weg van een uitgave uit de beginjaren van het cd-tijdperk. Een beetje retro dus. Een jaartal van opname en uitgave ontbreekt, maar blijkens de website van het orgel staat er 15 augustus 2021 een prestatieconcert gepland.
Als je de Franse taal machtig bent is het booklet beknopt informatief over de orgels en de gespeelde werken. Wanneer welk instrument bespeeld wordt zal je vooral zelf luisterend moeten uitvinden, maar dat laat zich gegeven de verschillende opnameposities makkelijk raden.
Michael Matthes aux orgues Cavaillé-Coll de la Collégiale de Poligny
Guilmant: Final de la 1re Sonate op. 42; Franck: Andantino; Fleury: Allegretto; Boëly: Fantaisie et fugue en si bémol op. 18; Bach: Aria BWV 208, Andante BWV 1003; Gigout: Minuetto, Scherzo; Lefébure-Wély: Choeur de voix humaines op. 122, Sortie en si bémol; Dupré: Cortége et litanie op. 19; Dubois: Toccata, Cantilène nuptiale, Fiat lux
Eigen label – z.nr., TT 64’55, € 20,00 (incl verzendkosten binnen Europa) | orguepoligny.weebly.com
