Van Dam-orgel Grou gerestaureerd

Text Example

advertentie



Op zaterdag 10 en zondag 11 december 2011 zal het van Dam-orgel (1853) te Grou weer in gebruik worden genomen. Het werd gerestaureerd door Bakker & Timmenga.

De restauratiewerkzaamheden gingen op 2 mei dit jaar van start. De grootste peiler van deze restauratie was het rechtzetten van de orgelkas die steeds verder voorover zakte als gevolg van verzakking van de kerk. De kas moest ongeveer zes centimeter worden opgetild. Hiervoor werd al het pijpwerk uit de orgelkas verwijderd. Bij deze gelegenheid heeft orgelmakerij Bakker en Timmenga ook de mechanieken nagezien en hersteld.

Het orgel werd in 1852/53 gebouwd door L. van Dam & Zonen. De bekronende beelden en ornamenten werden twee jaar later geplaatst. In 1858 voegde Van Dam een pedaalkoppel toegevoegd die in 1929 werd vernieuwd. Vanaf dit moment koppelde het pedaal door aan het Bovenwerk bij gebruik van manuaalkoppel en pedaalkoppel. Bij de jongste restauratie is deze koppel weer in originele staat hersteld, zoals van Dam deze in 1858 had aangebracht.

In 1886 vervang Van Dam de Portunaal door een Violon, overigens zonder het registeropschrift te wijzigen. De Quint 3’ van het Hoofdwerk werd in 1890 vervangen door een Quintadeen.

In 1919 verplaatste P. van Dam het orgel naar de koorzijde van de kerk, hierbij werd de dispositie opnieuw gewijzigd. De Clarinet 8’ werd vervangen door een Voix Celeste 8’, de Salicet 4’ door een Violon 8’ en de Fagot 16’ van het Pedaal door een Quintadeen 8’. Rond die tijd moet ook een zwelkast zijn aangebracht.

In 1972-74 werd het orgel gerestaureerd door Bakker & Timmenga. De dispositie werd voor een deel hersteld: Voix Celeste en Violon werden vervangen door een Salicet 4’ en Dulciaan 8’, gemaakt naar voorbeeld van het Van Dam-orgel van de Westerkerk te Leeuwarden.

In 1992 werd de orgelkas, die sinds het begin van de twintigste eeuw zwart was geschilderd, weer in originele mahonie-imitatie hersteld.

Nadat orgeladviseur Jan Jongepier in 1998 een omvangrijk restauratieplan had geschreven, werd pas elf jaar later aan Bakker & Timmenga opdracht gegeven tot restauratie van het orgel. De uitvoering van de werkzaamheden vond plaats onder advies van Theo Jellema, die deze taak overnam van Jan Jongepier. De restauratie werd in 2011 uitgevoerd.

De ingebruikname vindt plaats op zaterdag 10 december om 16.00 uur. Het orgel wordt tijdens een concert door Theo Jellema overgedragen aan de kerkelijke gemeente. Vanaf 15.30 uur is er ontvangst met koffie in het catechisatielokaal bij de St. Piter. De kerkelijke ingebruikname vindt plaats op zondag 11 december

Dispositie

Hoofdwerk: C-g3

Prestant 16

Octaaf 8

Holpijp 8

Quintadeen 8

Portunaal 8 discant

Octaaf 4

Roerfluit 4

Woudfluit 2

Mixtuur II-IV

Cornet III

Trompet 8

Bovenwerk C-g3

Roerfluit 8

Salicionaal 8

Viool de Gamba 8

Salicet 4

Flute Travers 4

Gemshoorn 2

Dulciaan 8

Pedaal C-d1

Subbas 16

Prestant 8

Quintadeen 8

Octaaf 4

Trombone 8

Werktuiglijke registers

Manuaalkoppel

Pedaalkoppel Hoofdwerk

Tremulant Bovenwerk

Het is de bedoeling dat de Quintadeen 8 van het Pedaal op termijn vervangen zal worden door een Fagot 16’ zoals oorspronkelijk gedisponeerd.

© 2011 www.orgelnieuws.nl

© 2011 fotografie: Sjoerd Punter