Waterorgel van Flentrop [RECENSIE]

Text Example

advertentie



Music And Water For All

Gerrit Christiaan de Gier, orgel

m.m.v. Auke van der Merk, trompet

CD 1: Wijk bij Duurstede, Grote Kerk

werken van D. Buxtehude, S. Scheidt, J.P. Sweelinck, A. de Cabaçon, G. Frescoldi en improvisaties

Zeist, Sionskerk

werken van H. Roelstraete, W. Vogel en improvisaties

CD 2: Schalkwijk, St.- Michaelskerk

werken van G. Böhm , G.F. Händel, J.S. Bach, J. Pachebel, A. Fletcher en improvisatie

Maarssen, Hervormde Kerk

werken van J.J. Schneider, anonieme componist, J.S. Bach, J.B. Bach, F. Mendelssohn-Bartholdy en improvisaties

CD 3: IJsselstein, St.-Nicolaasbasiliek

werken van J. Langlais, C. Franck, N-J. Lemmens en improvisaties

Label: D.E. Versluis Classical Music Productions

Nummer: DEV-GCG1031

Uitvoering: Triple-cd box

Boekje: 45 pagina’s (NE, EN)

Prijs: € 24,95

Uitvoering * * * * *

Opname * * * * *

[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
Waterorgel van Flentrop. Dat zou een passende titel kunnen zijn voor de cover van een cd-box waar een fraai Flentrop-orgel kwistig water lijkt te spuiten. Zouden ze daar in Zaandam een reconstructie hebben gemaakt van het hydraulische orgel dat ingenieur Ktesibios van Alexandrië ooit construeerde??Water is inderdaad het thema van de cd-box “Music and water for all”, waarin organist Gerrit Christiaan de Gier met medewerking van trompettist Auke van der Merk drie zilveren schijven vol speelt. Deze productie dient twee goede doelen: de Stichting Orgelcultuur Midden-Nederland levert een klankdocument van een vijftal zeer onderscheiden instrumenten uit het Midden-Hollandse orgellandschap. Het tweede is dat opbrengst bestemd is voor de realisatie van het waterdammenproject van Woord en Daad in Burkina Faso.

Op de eerste cd speelt Gerrit Christiaan de Gier als opening de streng-barokke Toccata in F-dur op het bijna 400 jaar oude Kiespenning-orgel van de Grote Kerk in Wijk bij Duurstede. De levende voordracht en het glanzende plenum van dit oude orgel smaakt al naar meer. Het beweeglijke Bergamaska, een oud Italiaans danslied, door Samuel Scheidt in Ciaconna-vorm gegoten, blijkt het orgel op het muzikale lijf geschreven. Naast nog een drietal andere Italiaanse werken, o.a. van Frescobaldi, laat De Gier in “Allein Gott in de Höh sei Ehr” en een improvisatie over Psalm 77 het kleurige klankpalet van het orgel horen.

Het tweede orgel op deze cd is het Flentrop-orgel van de Sionskerk in Zeist, dat ook op de cover prijkt. Dit in 1978 gebouwde instrument trok toen sterk de aandacht vanwege het historiserende karakter. In een improvisatie over Gezang 467 over “O alle gij dorstigen, komt tot de wateren” weerklinkt het waterthema. Het orgel toont in deze stille, gewijde bewerking zijn grote graviteit. Psalm 42, waar het hert verlangt naar de frisse waterstromen, inspireerde tot een sterk ritmisch vormgegeven improvisatie. Nog meer psalmbewerkingen worden ten gehore gebracht vanuit de Psalmsuite van Willem Vogel, de lutherse kerkmusicus die ook hier weer toont hoe hij met minimale middelen maximaal muziek weet te maken.

Op de tweede cd laat Gerrit Christiaan de Gier in de St. Michaëlskerk te Schalkwijk het orgel horen dat J.H.H. Bätz in 1758 bouwde. Het bescheiden instrument klinkt voortreffelijk in de ruime akoestiek van dit godshuis. Er is hier genoeg waterbeleving: delen uit de “Watermusic” van Georg Friedrich Händel, voor orgel bewerkt door De Gier, “Wie nach einer Wasserquelle” van Johann Sebastian Bach, “Am Wasserflüssen Babylon” van Johann Pachelbel, Psalmprelude van Andrew Fletcher over Psalm 137: “Aan de rivieren van Babel zaten wij en weenden, als wij aan Sion dachten.” De Gier improviseert daarna over deze psalm in de vorm van een Litanie, een aanhoudend klagelijk aanroepen.

Verder is op deze cd het Meere-orgel (1790) van de Hervormde Kerk te Maarssen met onder andere werken van Johann Julius Schneider, Johann Sebastian Bach, zijn achterneef Johann Bernard en Felix Mendelssohn-Bartholdy te horen. Toegankelijke muziek, die op dit orgel met zijn brede, dragende klank voortreffelijk klinkt. De nogal directe opname in de akoestisch vrij “droge” ruimte doet hier geen afbreuk aan. In tegendeel, het geeft de vertolking een passende intimiteit.

De laatste cd is geheel anders van karakter. Dat komt niet alleen door het Maarschalkerweerd-orgel van de St. Nicolaaskerk te IJsselstein, maar ook vanwege het bijbehorende Frans-orkestraal getinte repertoire, te beginnen met “Sept Chorals” voor orgel en trompet van Jean Langlais. Het is de eerste Nederlandse opname van dit opus waardoor met deze cd een primeur op de markt wordt gebracht.

Vergeleken met het in het algemeen erg toegankelijke repertoire van de vorige cd’s kan deze muziek voor sommigen – de cd-box is voor een breed publiek bedoeld – wel even wennen zijn maar het is de moeite waard om deze zeven kerkliederen, waarin de emoties in laat-romantisch idioom soms hoog oplopen, te beluisteren. Typische programmamuziek is de Grande Fantasia van Nicolas-Jacques Lemmens, een grootse impressie over golven en stormen. Tot slot als het laatste hoogtepunt een improvisatie van De Gier over de rivieren die haar bruisen verheffen in Psalm 93. Hij opent met een onstuimige toccata en vervolgt, gedachtig aan de tekst “De heiligheid is voor Uw Huis sierlijke, HEERE”, met een plechtig klinkend middendeel. Met lange melodienoten in het pedaal komt de toccata weer terug, uitlopend in een majestueuze climax.

Het tweetalig booklet (Nederlands en Engels) geeft uitgebreide toelichting op de gespeelde werken, alleen jammer dat de gebruikelijk jaartallen bij de componisten niet zijn vermeld. Ook zijn foto’s, beschrijvingen en disposities van de vijf bespeelde orgels opgenomen alsmede korte levensbeschrijvingen van organist en trompettist.?Qua opnametechniek staat het klinkend resultaat op hoog niveau. D.E. Versluis Classical Music Productions heeft hier weer een goed visitekaartje mee afgegeven. De cd-box staat garant voor ruim drie uur zeer afwisselende en voor een breed publiek toegankelijke orgelmuziek, muzikaal-gedreven en op niveau vertolkt door organist Gerrit Christiaan de Gier en trompettist Auke van der Merk, die op deze wijze belangeloos meewerkten aan de realisatie van het waterdammenproject van Woord en Daad in Burkina Faso.