Text Example

advertentie

Joseph Jongen – Complete Organ works volumes 1 & 2

Anton Doornhein, Kevelaer/Laken

Muzikale interpretatie: * * * * *

Programmakeuze: * * * * *

Keuze van het instrument: * * * *

Kwaliteit van de opname: * * *

Informatie in het boeklet: * * * *

Grafische vormgeving (cd en boekje): * * *

Joseph Jongen – Complete Organ Works (1). Anton Doornhein, Seifert organ – Kevelaer & Schyven/Van Bever and Van Bever choir organ – Laeken.

Prélude et fugue op. 121; Menuet-Scherzo op. 53/2; Trois pièces faciles pour harmonium op. 38 (Cantabile/Marche/Pastorale); Cinq pièces op. 5 (Andante cantabile /Offertoire /Communion /Offertoire /Pastorale); Paraphrase d’ après la 2me Sonate pour violon seul (Bach/Jongen); Air (Bach/Jongen); Fugue dans le style de J.S. Bach W 88; Pièce pour grand orgue W 28; Improvisation-Pastorale W 338; Pensée d’ automne op. 47/2; Pièces pour harmonium dans tous les tons; Quatre pieces pour orgue op. 37 (Cantabile/Improvisation-Caprice/Prière/Choral); Trois pieces pour harmonium W 145-147 (Prière du matin/Angélus/Prière du soir); Scherzetto op. 108/1; Légende W 287; Toccata op. 104 2CD JJ1022 € 29,95

Klik hier om dit artikel te bestellen

Joseph Jongen – Complete Organ Works (2). Anton Doornhein, Seifert organ – Kevelaer & Schyven/Van Bever and Van Bever choir organ – Laeken.

Prélude de l’Oratorio ‘Saint-François’ d’Edgar Tinel (arr. J. Jongen); Andante (Mendelssohn/Jongen); Romance sans paroles (Mendelssohn/Jongen); Fugue d’Orchestre (Radoux/Jongen); Cantilène W 143; Deux feuilles rapportées de Louvain pour orgue ou harmonium: Feuille W 152 & 153; Petit Prélude W 319; Sarabande ‘Holberg-Suite’ op. 40 (Grieg/Jongen); Gavotte et Musette ‘Holberg-Suite’ (Grieg/Jongen); Death of Ase (Grieg/Jongen); 20 Préludes et versets W 9; Larghetto op. 38/2; Offertoire sur l’Alma redemptoris mater pour orgue ou harmonium W 169; Marche religieuse op. 38/1; Prière op. 108/2; Chant de May op. 53/1; Élègie W 12; Petit Pièce W 313; Prélude élégiaque op. 47/1; In Memoriam quatre improvisations pour harmonium (Requiem/Pie Jesu/Quid sum miser/Recordare Jesu pie); Gaudeamus: Verset pour la fête de l’Assomption W 350; Elévation W 11; Pastorale W 134; Sonate Eroïca op. 94. 2CD JJ1023 € 29,95

Klik hier om dit artikel te bestellen

In een productie van D.E. Versluis is het integrale orgelwerk van Joseph Jongen opgenomen door Anton Doornhein. Het betreft maar liefst vier cd’s (twee dubbel-cd’s), vrijwel tot de rand gevuld. De opnames zijn gemaakt op het Seifert-orgel in de Marienbasilika te Kevelaer (Duitsland) en de beide Van Bever-orgels in de O.L.V.-kerk in Laken (België). De cd’s 1, 2 en 4 bevatten vrije orgelwerken (Kevelaer) en harmoniumwerken (koororgel Laken), de derde cd bevat bewerkingen van orkestrepertoire en een aantal vrije orgelwerken (Laken).

De keuze voor de beide Van Bever-orgels lijkt voor de hand te liggen: duidelijk ‘Franse’ orgelmuziek past goed bij het grote orgel. De harmoniumwerken kunnen zonder al te veel ingrepen op een klein-/koororgel als in Laken worden uitgevoerd. Hoewel de keuze voor Kevelaer gezien de Duits-romantische stijl van het Seifert-orgel minder voor de hand lijkt te liggen, blijkt daar toch veel voor te zeggen: het kleurenpalet dat daar aanwezig is in de vele (vele) grondstemmen bewijst de veelal rustige werken een goede dienst, vooral de celestes zijn prachtig. Tijdens het beluisteren van de vier cd’s (bijna vijf uur muziek) blijkt Doornheins pleidooi voor de orgelwerken van Jongen overtuigend. Er is een grote en zekere technische beheersing (bijvoorbeeld in Prélude et Fugue en de Sonata Eroica). De voordracht is fraai qua frasering en timing (bijvoorbeeld in de Trois pièces faciles, Cinq pièces en In Memoriam). Daarbij is het niveau van de uitvoering over de gehele productie constant, waardoor je geboeid blijft luisteren. De uitvoering van bewerkingen van orkestwerken is inmiddels stilzwijgend weer gepermiteerd en als zodanig interessant om te beluisteren.

De keuze om die werken in Laken op te nemen is me onduidelijk, het orgel in Kevelaer lijkt mij daarvoor een veel uitgebreider orkestraal klankenpalet te bieden. Andersom lijkt het Kevelaerse orgel in de grote orgelwerken de typische Franse, zeer energieke klank (demi-tutti / full-swell / tijdelijke toevoeging van tongwerken in zwelkast / snelle crescendi en de-crescendi) niet zo goed te kunnen realiseren. Wel aardig trouwens om ook de Seraphon-Celesta en de Cymbelstern gebruikt te horen in ‘Pastorale’. In tegenstelling tot de uitvoering, overtuigt de opname van de orgels wat minder. Zolang er bijvoorbeeld in zachte registraties wordt gespeeld, klinkt Kevelaer heel fraai. Luidere registraties tot en met tutti+chamades komen op mij nogal ‘samengeperst’ over. Wat er precies gebeurt is me niet duidelijk, het klinkt erg luid, maar mist breedte en diepte in de opname (alsof dat tutti niet alleen ‘te groot’ is voor die kerk, maar ook voor deze opname). De Van Bever-orgels lijken eenzelfde euvel te kennen. Het grote orgel klinkt ver weg, het koororgel klinkt weer tamelijk dichtbij, beide alsof er (zoals bij foto’s) een niet ideaal diafragma gekozen lijkt. Goed te horen is, dat het grote orgel meer en meer behoefte krijgt aan een (verdiend) groot onderhoud: tongwerken klinken hier en daar ontstemd en de barkermachine maakt aardig wat lawaai.

De opnames worden gepresenteerd in twee sets dubbel-cd’s, elk voorzien van een uitvoerig booklet van zo’n 50 pagina’s. De teksten zijn van de hand van Christo Lelie en voorzien van vertalingen in Engels en Duits. De keuze om geen Franse vertaling op te nemen is waarschijnlijk een commerciële, wel eigenaardig om Jongens eigen taal weg te laten (en daarmee die van half België – je zou zeggen een potentiële markt). Er is gelukkig verhoudingsgewijs veel te lezen over de componist en diens muziek en (net aan) voldoende over de orgels. Het geheel wordt voorzien van een aantal foto’s, de opmaak komt misschien wat ‘standaard’ over, er had wat bij betreft wel iets meer grafische aandacht naar de interpreet uit mogen gaan. Persoonlijk vraag ik me af hoe efficiënt een productie in ‘ouderwetse’ (zwart-plastic) dubbelaars nog is; de fraaie hard kartonnen uitvoeringen waar ‘Complete Editions’ meer en meer in verschijnen (bijvoorbeeld bij die drogisterijketen) zijn (ook) fraai en wel zo handzaam. (‘complete’ is ook meteen compleet, de kans dat set-2 met de Sonata Eroica meer verkocht gaat worden is natuurlijk niet geheel denkbeeldig). Los van deze overweging blijkt vooral TNT Post niet met de dubbelaars overweg te kunnen: beide exemplaren kwamen (ondanks beschermende verpakking) aardig beschadigd de brievenbus in.

Ondanks een paar kanttekeningen blijft deze productie wat mij betreft een uitstekend initiatief: ja, er blijkt veel meer te zijn dan ‘Sonata Eroica’, ‘Chant de mai’ of de ‘Symphonie Concertante’ en die muziek blijkt ook nog eens zeer de moeite van het beluisteren (en het spelen) waard. Voor de verzamelaar toch wel een must-have, voor de liefhebber een goede investering van eventuele aanstaande kerst-cd-bonnen. [HENNIE VAATSTRA]

Klik hier om dit artikel te bestellen