
Mooi wanneer er in ons land weer eens een echte orgel-cd verschijnt. Zeker als het gaat om een opname van een tamelijk onbekend instrument. Wie ‘Groningen’ zegt, denkt aan de Martinikerk of Der-Aa, niet meteen aan de Nieuwe Kerk. Toch staat daar een schitterend vroeg-romantisch monument van omvang; het Timpe-orgel uit 1831.
Mannes Hofsink is cantor-organist van de Nieuwe Kerk. Eerder maakte hij een fraaie plaat gemaakt in Meppel, waar hij stadsbeiaardier, stadsorganist en koordirigent is.
De Groninger Nieuwe Kerk heeft het anderhalve eeuw alleen met een voorzanger moeten stellen In 1831 leverde Timpe er zijn eerste – en meteen ook het eerste – orgel voor deze kerk. Qua kas was het geïnspireerd op zijn grootste werk: het orgel in de Oude Bavo te Haarlem. Timpe had de voorkeur gekregen boven orgelmakers als Lohman, Scheuer en Naber. Na tijden van zorg en verval is het instrument tweemaal gerestaureerd: door Leeflang in 1976 en in twee fasen tussen 2008 en 2018 door Mense Ruiter.
De vroeg-romantische Timpe heeft prachtige fluiten, die zo mooi omfloerst kunnen klinken, ja, bijna gaan zingen onder de handen van Hofsink. Deze Timpe is wat galanter en poëtischer dan sommige Witte-orgels.
Wat speel je op zo’n instrument? Mendelssohn, Schumann, Brahms, Van Eyken? Tja, cd’s blijken heel lang mee te gaan en er is al heel wat repertoire heel vaak (te vaak?) opgenomen. Maar de negentiende eeuw was ook wel een tijd van transcripties. Gewoon het orkest in huis halen, pianomuziek op de orgellessenaar zetten.
Mannes Hofsink kiest dus voor transcripties en hij serveert een heel onderhoudend programma met ‘gespiegelde transcripties’. Het Timpe-orgel doet het geweldig op dit menu.
Hofsink speelt beheerst en zorgvuldig met veel gevoel voor sfeer. Indrukwekkend hoe sfeervol en intens Rachmaninoffs Vocalise hier klinkt. Bij de bespreking van zijn vorige cd Concertare is al opgemerkt dat hij niet kiest voor hoge tempi. Dat leidt echter zeker niet tot lijzigheid. De Variations Sérieuses krijgen het volle pond op het kleurrijke Timpe-orgel.
De programmering is weloverdacht, met een spiegelstructuur waarin Miroir van Ad Wammes het logische middelpunt is. Hofsink opent en sluit met een bewerking van de koningin van de Lutherse koralen:achet auf, ruft uns die Stimme. Hoogtepunten zijn de al eerdergenoemde Variations Sérieuses en – als barok tegenover – Bachs vermaarde Chaconne.
Vast had u nog geen opname van deze onbekende parel uit de Nieuwe Kerk van Groningen. Met deze uitgave hebt u een bijzonder smaakvolle staalkaart van de prachtige kleuren van deze Groninger romantische reus in huis.
Trascrizioni Speculari
Bach: Wachet auf, ruft uns die Stimme, BWV 140/ 1 (arr. Lennart Morée / Mannes Hofsink), Gute Nacht, o Wesen, BWV 227/9 (arr. Mannes Hofsink); Mendelssohn: Variations sérieuses, Op. 54 (arr. Reitze Smits); Rachmaninoff: Vocalise, Op. 34/14 (arr. Reitze Smits); Haydn: Finale uit Klaviersonate in D, Hob. 16:37; Wammes: Miroir; Mozart: Adagio uit Klavierconcert in A, No. 23, KV 488 (arr. Evert Hoogenstraaten / Hugo Bakker), Rachmaninoff: Prélude in g, Op. 23/5 (arr. Reitze Smits); Bach: Chaconne uit Vioolpartita nr. 2 in d, BWV 1004/5 (arr. Mannes Hofsink); Fauré: Berceuse, Op. 16 (arr. Eduard Commette); Mendelssohn: Ouverture uit Oratorium Paulus (arr. William Thomas Best / Johannes Matthias Michel / Mannes Hofsink)
Mannes Hofsink, Timpe-orgel, Nieuwe Kerk, Groningen
Diamond Line – TT 82’01, opname 10/2024, prijs € 16,95| diamondline.nl