Stevenskerk Nijmegen kiest orgelmakerscollectief voor restauratie König-orgel

Het orgelmakerscollectief Elbertse, Van Vulpen en Verschueren moet de opdracht krijgen voor de restauratie van het König-orgel uit 1776 in de Stevenskerk te Nijmegen. Dat heeft de Stichting Stevenskerk deze week bekendgemaakt. Zij streeft ernaar de restauratie in 2026 af te ronden.

Text Example

advertentie



De stichting gaf in 2018 opdracht de restauratiegeschiedenis van het König-orgel in kaart te brengen. Het orgel was in 1965/1970 voor het laatst integraal gerestaureerd. Orgeladviseur Rogér van Dijk voerde het onderzoek uit. Op basis van archiefonderzoek constateerde hij onder meer dat de huidige toonhoogte van het orgel niet klopt, en dat bij de vorige restauratie op cruciale punten van de oorspronkelijke toestand is afgeweken.

Restauratieplan

Met het oog op het gewenste herstel van het oorspronkelijke klankbeeld, en de technische toestand van het instrument werd besloten tot het opstellen van een veelomvattend restauratieplan. De reconstructie van de oorspronkelijke windvoorziening en toonhoogte spelen daarin een hoofdrol.

Aanbesteding

De aanbesteding van het restauratieproject vond vorig najaar plaats. Vijf orgelmakers schreven daarop in. De Stichting Stevenskerk heeft de keuze laten vallen op de offerte van een collectief van drie van hen: Elbertse Orgelmakers uit Soest, orgelmakers Gebr. Van Vulpen uit Utrecht en Verschueren Orgelbouw uit Ittervoort.

250 jaar

Het orgelmakerscollectief heeft de definitieve opdracht nog niet binnen. De Stichting wacht nog tot de financiering van het project voldoende is afgedekt. Het streven is wel de restauratie in juni 2026 af te ronden. Het orgel – het grootste bewaard gebleven opus van Christian Ludwig König – bestaat dan 250 jaar.

Strogeel

Al eerder werd het schilderwerk van de orgelkas gerestaureerd door Wolters Ovink uit Deventer. In 2019/2020 hebben zij de kas op basis van kleurhistorisch onderzoek opnieuw geschilderd in de oorspronkelijke, strogele kleur (‘paille’). Ook het bladgoud en de marmerimitatie zijn in de oorspronkelijke kleurstelling teruggebracht.

könig orgel stevenskerk nijmegen
In 2019 is het König-orgel opnieuw geschilderd en verguld waarbij het zijn strogele (‘paille’) kleur terug kreeg | © foto Henk Braam
Het König-orgel in de Stevenskerk te Nijmegen: historie in vogelvlucht

1773-1776 nieuwbouw (54/IIIP) door Christian Ludwig König uit Keulen.

1832 J. Bätz: aanbrengen evenredig zwevende stemming.

1873 J. Bätz & Co.: regulateurbalgen bij laden Rugpositief en Bovenwerk.

1903 e.v. J. van der Kley: vernieuwing ca. 80 pijpen, dispositiewijzigingen.

1926 J. de Koff: technische wijzigingen (zwelkast, pedaalkoppel RP), dispositiewijzigingen, verhoging toonhoogte.

1944 Oorlogsschade aan kas, front- en binnenpijpwerk. C-lade pedaal ingestort, bijbehorend pijpwerk verloren.

1945 Binnenwerk opgeslagen in Buurkerk te Utrecht.

1964-1970: J. de Koff & Zn: restauratie en reconstructie met enige aanpassingen (opstelling pedaalladen, nieuwe klaviatuurmechanieken, aanpassing toonhoogte).

1972, 1974: Flentrop Orgelbouw: nieuwe Trompet 8 RP, nieuwe klavieren.

1996, 1998: Flentrop Orgelbouw: intonatiecorrecties.