advertentie
Jolanda Zwoferink, hoofdorgel, Grote- of St. Laurenskerk, Rotterdam
Label: Prestare (Zwoferink CD-productions, Zwijndrecht)
Duur: 1:16:23
Booklet: 23 pagina’s, Nederlands, Engels, Duits, Frans
Voorwaar geen makkelijke opgave!
Symphonie IV: deel 1, Introduction (Arie. J. Keijzer) – Erbarm dich mein, o Herre Gott BWV 721, Liebster Jesu, wir sind hier BWV 731, Wer nur den lieben Gott lässt walten BWV 642 (Johann Sebastian Bach) – Pastorale opus 59 nr.2 (Max Reger) –Zwei Choralvorspiele: Herzlich tut mich verlangen opus 122 nr, 9 en 10 (Johannes Brahms) –Drie Psalmbewerkingen: Psalm 18 ‘Nu zal mijn ziel, nu zullen al mijn zinnen’, Psalm 22 ‘Mijn God, mijn God, waarom verlaat Gij mij!’, Psalm 27 ‘God is mijn licht, mijn heil, wie zou ik vrezen?’ (Arie J. Keijzer) – Vijf Inventionen (Arie J. Keijzer) –Trois Choralpréludes: Rorate Coelie, Tu es Petra, Domine Jesu (Jeanne Demessieux) – Les Corps glorieux: deel IV Combat de la Mort et de la Vie, deel VI Joie et Clarté des Corps glorieux (Olivier Messiaen). CD ZWF3331533Liefhebbers van de orgelkunst verkeren tegenwoordig in een luxepositie, de laatste jaren ziet de ene na de andere uitgave het levenslicht en intussen heeft ook de dvd in orgelland zijn intrede gedaan. Wil een project zich in de stroom van alle noviteiten nog kunnen onderscheiden van alles wat al op de markt is, moet de musicus van dienst van goeden huize komen en weloverwogen keuzes maken.Voorwaar geen makkelijke opgave! Zwoferink kiest voor een enigszins fragmentarisch programma dat op een concert niet zou misstaan maar voor een cd-opname wellicht snel tot luistermoeheid kan leiden. Het programmeren van veel kortere werken is hier mede debet aan. Wat grotere luisterblokken hadden het totaal zeker goed gedaan. Hoe groot Bach ook moge zijn, zitten we met zijn allen nu nog echt te wachten op de zoveelste registratie van een aantal van diens koraalvoorspelen? Wat voegt dit nog toe? Er zijn immers al legio ‘Gesamtwerkausgaben’ en losse Bach-producties waaruit men kiezen kan. Dit zijn in mijn beleving legitieme vragen waarvan ik de beantwoording graag aan de lezer en luisteraar overlaat. Overigens wil ik daarmee niets afdoen aan de uitvoering van deze werken door de organist, daar is namelijk niets mis mee.
Wanneer men in ogenschouw neemt dat van Arie Keijzer uit diens Symphonie IV alleen het eerste deel is vastgelegd gaan deze vragen nog eens extra leven. Dat vind ik een gemiste kans, temeer omdat Zwoferink op deze cd een warm pleidooi voor de werken van haar oud-leermeester aan het conservatorium houdt. Een zeer terecht pleidooi, want het werk van Keijzer is uitermate interessant. De laatste tijd zien we meer hommages aan Nederlandse leermeesters verschijnen. Hierbij denk ik aan de cd met koraalwerk van Bert Matter uitgevoerd door zijn oud-leerlingen op het Baeder-orgel in Zutphen. Een ander voorbeeld is de cd-box die oud-leerlingen van Jaap Dragt hun oud-leermeester nog kort voor zijn dood konden aanbieden. Op die manier wordt het voortreffelijke werk van deze componisten op nadrukkelijke wijze onder de aandacht van het publiek gebracht en dat is toe te juichen.
In de Inventionen komen de karakters van de diverse registers goed uit de verf. In de meest letterlijke zin zijn deze werkjes de Marcussen-orgelreus op het lijf geschreven. De drie Psalmen bestaan telkens uit een koraalzetting die wordt gevolgd door een bewerking. In de bewerking op Psalm 22 worden het lijden en het klagen zoals deze in de tekst verwoord zijn op effectvolle wijze verklankt. In Psalm 18 ligt de melodie in het pedaal, terwijl het materiaal voor de omspeling aan de eerste psalmregel is ontleend. Psalm 27 krijgt een behandeling door middel van een gecoloreerde cantus firmus die van een begeleiding in akkoorden is voorzien.
De Choralvorspiele van Brahms blijven onder Zwoferink’s handen sfeervol met hun mysterieuze tint! Bij beluistering van deze pareltjes zou je wensen dat het orgeloeuvre van Brahms groter was. In deze tijd van het kerkelijk jaar krijgen deze twee composities een extra dimensie. In verband met de Choral-Préludes van Demessieux wil ik graag de aandacht vestigen op de orgeluitzending Hommage à Jeanne Demessieux die op deze website te beluisteren is.
Het sobere en eenvoudig vormgegeven booklet bevat op erg beknopte wijze de gebruikelijke gegevens; registraties worden helaas niet vermeld. Mij moet wel van het hart dat ik met kromme tenen kennis heb genomen van de Duitse ‘vertaling’ van de booklettekst. Deze is ronduit amateuristisch en gaat gebukt onder een veeltal storende fouten die in enkele gevallen zelfs tot klinkklare onzin leiden. Nu lijkt het bijvoorbeeld door foutief voorzetselgebruik alsof Zwoferink en Hakim studiegenoten waren die tegelijkertijd hun diploma in de wacht wisten te slepen. Bedoeld wordt natuurlijk dat Zwoferink bij Hakim studeerde. Dit ontsiert het geheel en deze Begleittext had beter achterwege kunnen worden gelaten.
Graag wil ik u ook nog wijzen op de website http://www.zwoferinkcd-productions.nl. Dit is de derde CD die Zwoferink onder haar eigen label Prestare uitgeeft. Eerder verscheen een voortreffelijke improvisatie-cd van Henco de Berg en een mooie schijf met historische opnamen van Albert de Klerk. Onder het kopje nieuws worden de geplande nieuwe uitgaven voor 2005 vermeld. Het ziet er veelbelovend uit. De toekomst zal moeten uitwijzen of Prestare haar vooraanstaande naam gaat waarmaken. Ik heb daar wel vertrouwen in. [ANDRÉ KRUIJF]
