Text Example

advertentie

Op vrijdag 13 juni, een dag vóór prof. dr. Ewald Kooiman zeventig jaar is geworden, werd in de aula van de Vrije Universiteit te Amsterdam het symposium “Pro Organo Pleno” aangeboden aan de nog steeds vitale hoogleraar orgelkunde.

Hem werd het eerste exemplaar van de feestbundel Pro Organo Pleno – Essays in Honor of Ewald Kooiman uitgereikt door dr. Jan Luth. Daarna gaf Jos van der Kooy de eerste uitvoering van de compositie Zeventig akkoorden (en enige meer) voor Ewald, speciaal voor deze gelegenheid geschreven door Piet Kee en deel uitmakend van de symposiumbundel. Doordat het stuk ’s middags nog eens werd uitgevoerd op het Couperin-orgel, kreeg je er een goede indruk van.

Dr. David Adams, onlangs gepromoveerd bij Kooiman, speelde met verve een Portugees – Frans – Nederlands programma op het Couperin-orgel. Daarbij viel op hoe vitaal dit orgel klinkt na de revisie in 2004/2005 door de orgelbouwers Kaat en Tijhuis (mechaniek) en Flentrop (pijpwerk). Sinds het instrument in een stemming naar Chaumont staat, is een veel breder repertoire op dit orgel mogelijk. Een duidelijk voorbeeld daarvan waren de gespeelde delen uit de Couperin-Suite, die Cor Kee in 1980 speciaal voor Ewald Kooiman en ‘zijn’ orgel schreef, maar destijds vanwege de toenmalige stemming van het orgel niet uitgevoerd kon worden. De orgelklank kan zich bovendien zeer goed ontplooien dankzij het begin jaren ’80 in de aula aangelegde akoestische systeem van Arie Griffioen.

Prof. dr. Hermann Busch schetste een panorama van de orgelmuziek uit het jaar 1938, het geboortejaar van Kooiman. Daaronder Psalmen voor orgel van Cor Kee, de Suite Modale van Flor Peeters, de Suite Evocatrice van Tournemire, Jehan Alains Monodie, een Dorische Toccata van Joseph Ahrens, een van Hugo Distlers Spielstücke für die Kleinorgel en de psalmprelude De Profundis van Herbert Howells. Helaas gingen de meeste geluidsfragmenten de mist in vanwege onhandigheid met het bedienen van de apparatuur en de afwezigheid van een geluidstechnicus.

In een aanvullende voordracht schetste dr. Hans Fidom (foto) op een levendige manier, visueel ondersteund met beeldende kunst en geprojecteerde citaten, de Orgelmuziek na 70 jaar – het panorama van 2008. Eén van de citaten (van de Duitse componist en muziekhistoricus Karl Hasse, uit 1931:) “Es ist bereits nicht mehr möglich irgend eine Periode in irgend einem Sinne als ideal zu betrachten” (Het is reeds niet meer mogelijk de ene of de andere periode in zekere zin als ideaal te beschouwen).

Een ander citaat, van Fidom zelf: “Gelijk krijgen is de kunst (in de kunst)”.

De kernachtige uitspraak van Ewald Kooiman zelf, gedaan tijdens het Flentrop-symposium in 2003 (“En nu ík”) liep destijds vooruit op de huidige tendens, die ook tijdens het symposium van de Rotterdamse Orgeldagen weer sterk naar voren kwam: het gaat er steeds meer om hoe je als musicus weet over te brengen.

Fidoms panorama van de orgelmuziek anno 2008 ontrolde zich in fragmenten van o.a. Jan Hage (4 Raps, bekroond met de Publieksprijs van het Hinsz Concours 2007), Zuzana Ferjencicova (Dialoog), Jan Raas (improvisatie over ‘Het huis in de poëzie’), Henco de Berg (improvisatie over de 10e kruiswegstatie), Jacob ter Veldhuis en Fons Brouwer (Festina Lente).

Jos van der Kooy verzorgde een tweede bespeling op het Couperin-orgel die hij besloot met nogmaals de jubileumcompositie van Piet Kee en een improvisatie oer Psalm 150.

In zijn dankwoord betrok Ewald Kooiman behalve een groot aantal collega’s en vrienden nadrukkelijk ook zijn echtgenote Truus.

De jubileumbundel Pro Organo Pleno – Essays in Honor of Ewald Kooiman bevat bijdragen van Christoph Wolff, George B. Stauffer en Peter van Dijk over composities van Johann Sebastian Bach; Marie-Louise Langlais, Jan R. Luth en Hermann J. Bosch schrijven over orgelspel, Hans Fidom nodigt uit na te denken over spanning tussen historiciteit en kunstenaarschap, Piet Kee componeerde 70 Accoorden, Cees van der Poel interviewde orgelmaker Hans Steketee en Hans Koenders blikt terug op zijn vriendschap met Ewald. [GERCO SCHAAP]

Het boek is verschenen bij Boeijenga Music Publications (BE 1070) en uitsluitend verkrijgbaar bij http://www.boeijengamusic.com/