Orgelkunst – juni 2018

Binnenkort verschijnt er weer een nieuwe editie van het Vlaamse orgelmagazine ‘Orgelkunst’. In nummer 161 van de eenenveertigste jaargang de volgende onderwerpen:

Text Example

advertentie



• Luk Bastiaens: De orgels van de Sint-Baafskathedraal te Gent van de 19de eeuw tot 1913
• Luk Bastiaens: De organisten van de Sint-Baafskathedraal te Gent
• Gilbert Huybens: Hommage aan dr. Godelieve Spiessens
• Bart Wuilmus: Het Pels & Van Leeuwen-orgel van de Sint-Pieterskerk te Tielt
• Luk Bastiaens: Het Orgelpark te Amsterdam neemt nieuw orgel in gebruik voor Bach én nieuwe muziek

• Bijdragen
Luk Bastiaens werpt een licht op de bewaarde archieven over het Sint-Baafsorgel uit de 19de eeuw tot 1913. De geschiedenis van de orgels van Sint-Baafs is vrij complex. Vooral in de eerste heflt van de 20ste eeuw werd bronnenmateriaal gepubliceerd. Gegevens uit de 18de eeuw zijn eerder schaars. Vanaf de aanvang van de 19de eeuw tot heden zijn we vrij goed geïnformeerd.
Het belangrijkste document over het orgel van Sint-Baafs uit de 19de eeuw is ongetwijfeld van de hand van de Parijse orgelbouwer Aristide Cavaillé-Coll (1811-1899) die in opdracht van de kapelmeester een bestek opmaakt voor de renovatie van het grote orgel waarbij hij eveneens de actuele toestand van het orgel uit 1855 beschrijft dat bijna volledig zijn 18de-eeuwse karakter behouden heeft. Het is de eerste dispositie van het kathedraalorgel die we terugvinden na 1653.
Het is Petrus Vereecken die in 1868 een contract in de wacht sleept voor herstelling en vernieuwing van het orgel. Rond 1900 voldoet het orgel blijkbaar niet meer want orgelmaker Pierre Schyven uit Brussel wordt gevraagd om een bestek te maken voor de bouw van een nieuw drieklaviers pneumatisch orgel met zelfstandig pedaal. Het is echter orgelbouwer Georges Cloetens die op 15 januari 1911 een overeenkomst tekent met het kathedrale kerkbestuur voor het plaatsen van een nieuw drieklaviersorgel met pedaal. Het instrument telt 40 registers verdeeld over vier klavieren en pedaal en wordt ingewijd in ingespeeld op 22 oktober 1913 door Emiel De Groote, organist van de kathedraal en orgelbouwer Georges Cloetens.

In de marge van het onderzoek naar de orgelgeschiedenis van de Sint-Baafskathedraal werden sporadisch namen teruggevonden van organisten en zangmeesters die er werkzaam waren. Een eerste poging om een lijst op te stellen van de Gentse kathedraalorganisten gebeurde reeds door Flor Peeters in 1949. In deze bijdrage van Luk Bastiaens wordt de de lijst uit 1949 geactualiseerd en verder aangevuld.

Gilbert Huybens brengt een hommage aan dr. Godelieve Spiessens. Met het Latijnse motto Nil volentibus arduum – Niets is moeilijk voor hen die willen – als levensregel, heeft deze Antwerpse musicologe vanaf 1958 tot op heden een indrukwekkende lijst publicaties, vooral over het verre muziekverleden van haar geboortestad, afgeleverd. Voorlopig staat de teller op 333 titels, waarvan zes ter perse.

Bart Wuilmus bracht een bezoek aan het recent gebouwde Pels en Van Leeuwen-orgel van de Sint-Pieterskerk te Tielt. Het voormalige instrument van G. Delmotte uit 1969 verkeerde in slechte staat en vervolgens kwam in de jaren 2012-2014 onder impuls van organist Tom Hoornaert een plan voor de bouw van een nieuw orgel tot stand. Een gering aandeel van het pijpwerk uit het Delmotte-orgel werd verwerkt in het nieuwe instrument. Orgeldeskundige Jef Braekmans concipieerde een instrument in 19de-eeuwse stijl en de orgelmakers creëerden het orgelfront in een eigentijdse stijl met neogotische kenmerken.

Op 21 maart jl. nam het Orgelpark te Amsterdam een nieuw orgel in gebruik voor Bach én nieuwe muziek. Luk Bastiaens brengt verslag uit van deze inauguratie.

Nieuwe uitgaven
Bladmuziek
• ECHOM I a & b: het Ms II 3326 manuscript uit de Koninklijk Bibliotheek te Brussel (met werken van A. Van den Kerckhoven)
• ECHOM II: The Camhuysen manuscript
• Obras selectas para Organo van J. Cabanilles

Boeken
• Organi Storici del Lodigiano van Luigi Salamina

CD’s
• Een overzicht van nieuwe producties

Concerten
Een uitgebreide zomerorgelconcertenagenda

Overzicht internationale tijdschriften